PeyamaKurd - ABD cephesinde Orta Doğuda birden fazla çatışma aynı anda yaşanabilir görüşü var. Merak edilen ise, ABD İranın saldırısına nasıl karşılık verecek?
ABDnin önde gelen yayın organlarından Financial Timesda, en az üç ABD askerinin öldüğü Ürdün saldırılarının ardından, ABDnin olası karşılığının ele alındığı bir yazı kaleme alındı.
Saldırılar sonrası, ABDnin Orta Doğudaki varlığının devam etmesi konusunda sıkıntılar yaşanacağı belirtilen analizde, ABDnin özellikle şahin kanadının Biden yönetiminden beklentileri sıralandı.
Ayrıca, ABDnin siber saldırılardan gizli operasyonlara kadar çok sayıda seçeneğin masada olduğu ifade edildi. Joe Biden da saldırının ardından, kameraların karşısına geçerek, ölümcül saldırıya karşılık verileceğini duyurdu.
Biden ikinci defa yaptığı açıklamada, Orta Doğuda daha geniş çaplı bir savaşa ihtiyacımız olduğunu düşünmüyorum. Aradığım şey bu değil diyerek ilk açıklamasını da biraz yumuşattı.
ABDli yetkililerin en korktuğu senaryo yaşandı
Geçtiğimiz pazar günü üç ABD askerinin ölümüne neden olan hava saldırısı, Amerikalı yetkililerin İsrail ile Hamas arasında Ekim ayında patlak veren savaştan bu yana en korktukları gelişmeydi.
Saldırı, Washingtonun Orta Doğudaki müdahalesi açısından riskleri de artırdı. Seçim senesinde Biden üzerindeki siyasi baskıyı büyüdü ve ABDnin bölgedeki politikasına da etki etti..
ABD merkezli CSIS düşünce kuruluşunun Orta Doğu programı direktörü Jon Alterman, Biden ve ekibinin tepkisini hesaplarken üç farklı hedefi dengelemeye çalıştığını dile getirdi.
Jon Alterman yaptığı değerlendirmede;
Stratejik hedeflerden biri, bölgede yıllarca sürecek ve milyarlarca dolar harcanacak ucu açık bir savaşı önlemek. Diğer bir hedef İranı, Orta Doğuda gücünü artırma ve ABDyi Orta Doğudan çıkarma çabalarından caydırmak.
Son hedef ise bölgede tansiyonu düşürecek bir Filistin-İsrail çözümü yaratmak.
İdeal olan bunların üçünü birden yapmak. Yönetim, atacağı herhangi bir adımın bunlardan herhangi birini gerçekleştireceğinden yüzde 100 emin değil dedi.
Orta Doğu, Yom Kippurdan bu yana en tehlikeli döneminde
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise yaptığı açıklamada, Orta Doğunun 1973 yılında İsrail ve komşuları arasında yaşanan Yom Kippur savaşından bu yana en tehlikeli dönemecinde olduğunu söyledi.
Blinken, Bölgedeki personelimizi ve çıkarlarımızı savunacağız dedi. Ayrıca, ABDnin tepkisinin çok boyutlu, aşamalı olarak gelebileceğini ve zamana yayılacağını da sözlerine ekledi.
ABDli yetkililere göre bu yanıtın önümüzdeki günlerde başlaması ve ABDnin şimdiye kadar hedef aldığından daha geniş bir hedef kitlesine yönelik birden fazla saldırı içermesi bekleniyor.
ABD, siber saldırılar ya da gizli operasyonlar da dahil olmak üzere, hemen göze çarpmayan başka yanıtlar da seçebilir.
İran doğrudan vurulabilir mi?
ABD yetkilileri İranı doğrudan vurmayı da düşünse de çoğu analist bunun gerçekleşmesini beklemiyor.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Wilson Centerda Orta Doğu programı direktörü olan Merissa Khurma;
Bence ABDnin İranı doğrudan hedef alması pek olası değil ama tabii ki bu noktada kolay lokma, İran yanlısı milisleri ya da Irak veya Suriyedeki diğer Devrim Muhafızları noktalarını hedef almaktır. Verilecek yanıtın İrandaki herhangi bir üssü hedef alan bir yanıt olacağını sanmıyorum görüşünde.
Financial Timesa değerlendiren uzmanlara göre;
Bu tek bir saldırı olmayacak, muhtemelen birkaç tur saldırı olacak. Bence çok güçlü bir saldırı eylemi olmalı. Burada sadece soru şu olacak: Özel hedefler neler? Kulislere göre ABD, milislerin liderleri, Suriye ya da Iraktaki İranlı askeri personelleri ya da İran dışındaki unsurları vuracak.
Orta Doğudaki eski bir üst düzey ABD askeri komutanı ise;
Muhtemelen hedef Şii milislerin ve Devrim Muhafızları Kudüs Gücünün bu tür saldırılar gerçekleştirme kabiliyetlerini azaltmak, bunu yapma kapasitelerini bozmak ve caydırıcılığın yeniden tesis edilmesine katkıda bulunmak olacak dedi.
Cumhuriyetçiler ne düşünüyor?
Capitol Hilldeki Cumhuriyetçi şahin kanat ise Biden yönetiminden agresif bir askeri karşılık verilmesini talep ediyor.
Donald Trump ve Nikki Haley gibi cumhuriyetçi başkan adayları Bidenı İran konusunda zayıf kalmakla suçluyor.
ABD birçok seçeneği masada tutuyor
Analistler, askeri seçeneklerin yanı sıra ABDnin İrana baskı yapabileceği başka yollar da olduğunu, ancak bunların çoğu durumda ikinci ve üçüncü dereceden etkilere sahip olduğunu ve özellikle de seçim yılında zararlı olabileceğini belirtiyor.
Örneğin, ABD İranın tüm petrol ihracatına yaptırım uygulayabilir, ancak bu milyonlarca varil petrolün piyasadan çekilmesi anlamına gelir ki bu da Amerikalı sürücüler için benzin fiyatlarını yükseltebilir.
ABD ayrıca, İrana elektrik için ödeme yapmasına izin verdiği Irakın ödemelerini engelleyebilir.
Bu Irakın bazı bölgelerinde elektriklerin kesilmesi anlamına gelir ki bu da ülkedeki ABD güçlerinin geleceğini müzakere etmeye başlayan Washington ve Bağdat arasındaki sürtüşmeyi artırır.