PeyamaKurd - Kuzeydoğu Suriyenin (Rojava) Kobani şehrindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Türk sınırındaki hareketleri dikkatle izliyordu. Kürt güçler, tepelerinde vızıldayan Türk İHAları tarafından vurulmaktan endişe duydukları için tünellerden çıkma taraftarı değiller.
SDGnin Fırat bölgesi komutanı Zinarin Kobane, SDGnin tünel hattında yaptığımız gezide, Güçlerimizin çoğu şu anda tünellerde yoğunlaşmış durumda. Türkiye tehdit ve saldırılarını yoğunlaştırmaya başladığında, tünellere inmeye inmek zorunda kaldık dedi.
Suriye İslamcı grubu Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) geçen yıl 8 Aralıkta Esad rejimini devirip iktidarı ele geçirdiğinde, yıllardır dondurulmuş olan Suriye çatışması aniden çözüldü. ABD destekli SDG ile Türkiye destekli Suriye milis güçler arasındaki hassas denge paramparça oldu. Böylece 2019dan beri sessiz olan cephe hatları yeniden alevlendi.
***
Kürtler, Şam ve Türk destekli milisler ile mücadele ediyor
SDG kısa süre sonra Menbiç şehrinden çıkarıldı, yakınlardaki Tişrin Barajında ise günlük çatışmalar yaşanıyor. SDG ile Türk destekli gruplar arasında doğal bir tampon bölge görevi gören baraj, Kürt yönetimindeki bölgelere elektrik sağlıyor.
Kürt güçleri, ABD desteğiyle, 2012de kuzeydoğu Suriyede özerk bir bölge oluşturdular ve o zamandan beri burayı yönetiyorlar. Kürt özerk bölgesi, hayatta kalmak için, Şamdaki yönetim ve Türk destekli milisler ile mücadele ediyor.
Komutan Zinarin, Baraj bizim ilk savunma hattımız. Eğer barajı aşarlarsa, tüm bölgenin işgaline kapı açarlar. IŞİDe karşı mücadelede şimdiden 14.000 kişiyi kaybettik, bu bölgeyi teslim etmeyeceğiz diyor.
Özerk yönetim, tehlikede olan Suriye Kürtlerinin zulmüne son veren on yıllık bir siyasi projedir. Artık ebeveynler çocuklarına Kürtçe isimler koyabiliyor ve okullarda dillerini öğretebiliyorlar.
SDGnin Türk destekli milislere karşı mücadelesi kolay değil. Komutan Kobane, Suriyeli milislerin savaş taktiklerinin son iki ayda Türk askeri doktrinini daha yakından yansıtacak şekilde değiştiğini söyledi. Suriyeli gruplar yerde savaşırken, Türk İHAları ve savaş uçakları yukarıdan koruma sağlıyor. Böylece cephe hattının çok ötesindeki hedefleri vuruyor.
NATOnun ikinci büyük ordusuna sahip Türkiyeye rakip olamayacaklarının farkında olan Kürt savaşçılar mevzilenmiş durumda.
SDG, binlerce savaşçıyı barındıracak kadar büyük olan yeraltı tesisleri geliştirdi.
Tünel ağı, SDGnin Türk hava gücünden gelen tehdide uyum sağlamak için taktiklerini değiştirmesine olanak sağlıyor.
***
Diyalog konferansına katılım için hiçbir ön koşul olmamalı
Cephede çatışmalar şiddetlenirken, SDG liderleri Mazlum Abdi ile Şamdaki yeni Suriye hükümeti arasında müzakereler başladı. Ocak ayının başlarında, SDG lideri General Mazlum Abdi, şu anda Suriyenin cumhurbaşkanı olan eski HTŞ lideri Ahmed el-Şaraa ile görüştü.
Görüşmeyi olumlu olarak nitelendiren Abdi, iki liderin genel ilkeler üzerinde anlaştığını ve Şam ile SDG arasında askeri ve sivil konularda koordinasyon sağlamak üzere iki teknik komite kurulduğunu söyledi.
Abdi, Suriyenin bir parçası olduğumuz ve Suriyeyi birleşik tutmak istediğimiz konusunda anlaştık. Ancak, geçiş aşamasıyla başa çıkma biçimlerine ilişkin görüşlerimiz farklı dedi. Ayrıca, Türk müdahalesinin müzakereleri yavaşlattığına ve onlar üzerinde olumsuz bir etki yarattığına inandığını da sözlerine ekledi.
Suriye hükümeti, kuzeydoğunun Suriye hükümetinin kontrolüne geri dönebilmesi için SDGnin dağıtılmasını ve yeni Suriye savunma bakanlığına entegre edilmesini talep etti. SDG, yeni bir Suriye ordusuna entegre olmaya açık olsa da yeni bir ademi merkeziyetçi anayasa altında özerkliği sürdürmek istediğini söyledi.
SDGnin, Şam ile anlaşma yapma penceresi kapanıyor. Müzakereler dururken Şam, Kürt otoritesi olsun veya olmasın, yeni Suriye devletinin kurulması yolunda ilerliyor.
Suriye hükümeti, perşembe günü yaptığı açıklamada, silahlarını bırakmayan grupların Suriyenin ilk kalıcı hükümetini kurmayı amaçlayan ulusal diyalog konferansına katılmayacağını söyledi.
Abdi, Diyalog konferansına katılım için hiçbir ön koşul olmamalı... Suriyenin geleceği için yeni Suriye yönetimiyle birlikte çalışmak istiyoruz, Suriyeyi birlikte inşa edebiliriz dedi.
***
Trump yönetimindeki ABD nasıl bir yol izleyecek?
SDF, Trump yönetimi altında Kuzeydoğu Suriyeden ABD birliklerinin çekilme olasılığıyla daha da sıkıştırılıyor. ABD, doğu Suriyede nominal olarak SDGyi IŞİDe karşı mücadelelerinde desteklemek için yaklaşık 2.000 asker bulunduruyor. Asker varlığı, Kürtlerin elindeki topraklara herhangi bir Türk veya Suriye işgali için önemli bir caydırıcı olarak görülüyor.
Trump yönetimi Suriyedeki varlığına dair bir duyuru yapmadı, ancak ABDnin yurtdışındaki bağlantılarını azaltma hedefi ve Trumpın dengesiz karar alma süreci Kürt yetkilileri gerginleştirdi.
ABD, 2014 yılında, hilafetinin bir parçası olarak Irak ve Suriyede geniş topraklar tutan IŞİDi yenmek için SDG ile ortaklık kurdu. Son on yılda, bu ortaklık Kürt otoritesinin güvenliğinin temel taşı haline geldi.
ABD zırhlı personel taşıyıcıları, Suriyenin kuzeydoğusundaki Haseke sokaklarında devriye gezerken, insanlar varlıklarına alışmış bir şekilde, etkilenmeden yürüyorlar.
IŞİD ve Esada karşı mücadele sırasında güney sınırında SDGnin varlığına tahammül eden Türkiye, Washingtona ortağını terk etmesi için giderek daha fazla baskı yapıyor.
Kürtler, pazarlık kartlarından yoksun değil
Ancak Kürt liderliğindeki güçler pazarlık kartlarından yoksun değil. Kürt liderliğindeki yetkililer yaklaşık 70.000 IŞİD milisi ve akrabalarını elinde tutuyor; bunların binlercesi yabancı.
Yabancı güçler, saflarında birçok yabancı cihatçı bulunduran Şamdaki yeni otoritenin, şüpheli IŞİD üyelerinin tutulduğu hapishaneleri ve kampları kontrol altına almasına izin vermekten çekiniyor.
Kürt yetkililer ayrıca ABDnin çekilmesi ve ardından Türkiyenin kuzeydoğu Suriyeye müdahalesinin, IŞİDi kontrol altında tutma kabiliyetlerine zarar verebileceği konusunda uyarıda bulundu.
Abdi, ABDnin çekilmesi, Türkiyeyi bölgeye saldırmaya teşvik edecektir ve bu da genel olarak DEAŞa karşı savaşı etkileyecektir dedi. çünkü güvenlik boşluğu, SDGnin DEAŞ hapishanelerini ve kamplarını koruma kabiliyetini engelleyecektir.
Kürt güçler, Ülkenizi kaybederseniz, ruhunuzu kaybedersiniz. Kobaniye saldırırlarsa kimseyi esirgemezler görüşünü savunuyor.