PeyamaKurd - Suriye rejim diktatörü Beşar Esadın devrilmesiyle birlikte, Arap İslamcı grubu Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ), Suriyenin kontrolünü ele geçirdi. IŞİDi yenen ve şimdi Rojavayı yöneten Kürt güçleri ise, kendilerini risk altında buluyorlar.
Kürt halkının uzun süredir devam eden baskı geçmişi ve aşırılıkla mücadeledeki kritik rolleri ışığında, uluslararası toplum Kürt haklarını korumak ve Suriyedeki geleceklerini güvence altına almak için acilen harekete geçmelidir.
Kürtler, bölgede demokrasiyi sunuyor
Kürtlerin Suriyede ve daha geniş bölgede oynayacakları benzersiz bir rol var. Suriyedeki Kürt Özer Yönetimi ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG), mezhepçilik ile diktatörlük tarafından parçalanmış bir bölgede laik, kapsayıcı bir yönetim sunuyor.
Kürdistan Bölgesi ise, Kürt özerkliğinin istikrar, güvenlik ve ekonomik toparlanmaya destek olabileceğini kanıtlıyor.
Kürdistan Bölgesi ve Suriyedeki Kürt bölgeleri, genellikle otoriterlik ve çatışma ile karakterize edilen bir bölgede demokrasiyi temsil etmektedirler.
Kürt özerk yönetimi Rojava, yerel konseyler aracılığıyla tabandan demokratik yönetimi uyguluyor. Katılımcı demokrasi ve toplumsal karar alma süreçlerine vurgu yapıyor.
Kürtlerin politikaları, bölgede yaygın olan mezhepçiliğe karşı bir tezat oluşturuyor. Kürtlerin karmaşık bir jeopolitik ortamda istikrara ve yönetime etkili bir şekilde katkıda bulunabileceğini gösteriyor.
Peşmerge Güçleri, potansiyellerini gösterdiler
Irakta Peşmerge güçleri, IŞİDe karşı mücadelede öncü oldular ve sadece Kürt topraklarını savunmak için değil aynı zamanda daha geniş bölgesel güvenliğe katkıda bulunmak için potansiyellerini gösterdiler.
Kürt güçleri ayrıca binlerce esir alınmış IŞİD militanının olduğu hapishaneleri de idare ediyorlar. Yenilenen savaş, bu militanları serbest bırakabilir. Suriye ve ötesi için felaket sonuçlar doğurabilir.
Yeni Suriye ve Kürtlerin geleceği
Dünya, Esad hanedanının Kürtlere uyguladığı zulmü unutmamalı. Hafız Esad 120.000 Kürtün vatandaşlığını elinden alarak onları kimliksiz bıraktı. Beşar Esad bu zulmü şiddet ve baskıyla sürdürdü.
Kürtler ise, ezici zorluklara karşı onlarca yıl hayatta kaldıktan sonra sadece tanınmayı değil, kalıcı korumayı da kazandılar. Suriyenin yeni geleceğince geçmişin adaletsizlikleri tekrarlanmamalı.
Nesiller boyunca Irak, İran, Suriye ve Türkiye, Kürt halkını siyasi baskı, zorla yerinden etme ve askeri şiddet yoluyla bastırdı. Kürtler katliamlarla, vatandaşlıktan çıkarılmalarla ve kültürlerini silmeyi amaçlayan kampanyalarla karşı karşıya kaldı. Bu saldırılara rağmen, Kürt toplulukları olağanüstü bir direnç gösterdi, yönetim yapıları kurdu, kimliklerini korudu ve sürekli tehdit altında haklarını savundu.
Kürt özerkliği yeni tehlikelerle karşı karşıya
HTŞnin Suriyenin büyük bir bölümünün kontrolünü ele geçirmesiyle birlikte, Kürt özerkliği yeni tehlikelerle karşı karşıya. HTŞ lideri Muhammed Colani demokrasi ve eşitlik vaat etti, ancak grubu federalizmi reddediyor ve Kürt siyasi başarılarını ortadan kaldıracak bir model olan merkezi otoritede ısrar ediyor.
Türkiyenin Suriyedeki Kürt güçlerine karşı devam eden askeri operasyonları bölgesel tehdidi önemli ölçüde derinleştiriyor, çatışmayı yoğunlaştırıyor ve istikrarı baltalıyor.
İsrailin İran vekil gruplarına karşı genişleyen hava saldırıları zaten istikrarsız olan duruma katkıda bulunuyor, gerginlikleri artırıyor ve Suriye ve Irak üzerinde uçarak bölgede bir operasyon iklimi yaratıyor.
HTŞ, Esad yanlılarının direnişini ve iç ekonomik çöküşle karşı karşıya kalan başka bir çatışma cephesini göze alamaz. Ancak Kürt haklarını reddederek, Kürt güçlerini tekrar açık direnişe sürükleme ve daha geniş çaplı şiddeti yeniden alevlendirme riskini göze alır.
Dünya ne yapabilir?
Hem aşırılığı yenme hem de adil bir şekilde yönetme kapasitesini göstermiş olanlar Suriyenin geleceğini şekillendirmekten dışlanırsa, o zaman herhangi bir siyasi çözüm tasarımı gereği istikrarsız olacaktır. Kürtler her ikisini de yaptı.
Geçmişteki baskılar, kanıtlanmış demokratik alternatifler ve mevcut tehditler ele alınmazsa, tarih kendini tekrar edecektir. Kürtlerin bugüne kadar hayatta kalmasının ve katkıda bulunmasının her nedeni, şimdi dahil edilmeleri için bir nedendir.
BM, ABD ve İngiltere de dahil olmak üzere dünya güçleri, Suriyedeki herhangi bir siyasi çözümün Kürt özerkliği için güçlü korumalar içermesi konusunda ısrarcı olmalı.
Birçok ülke HTSye milyonlarca dolarlık fon sözü verdi, Suriyenin, adalet ve etkinlikle yönetebildiklerini göstermiş olanları yabancılaştırıp saldırdığı takdirde yeniden inşa edilemeyeceği şartı getirilmeli.
Kürtlerin geleceğini görmezden gelmek
Kürtler tek bir kimlik olmadan mücadele ediyorlar, coğrafi ayrımlar nedeniyle birbirlerinden ayrılmış durumdalar, bu yüzden bu hükümetlerin yapabileceği en azından masada bir yer sağlamak.
çünkü Kürtleri görmezden gelmek, geçmişteki fedakarlıklara ihanet ve Suriyenin geleceği için bir felaket olacaktır.
Tara Yarwais | Fair Observer
çeviri | PeyamaKurd