PeyamaKurd - Federalizm veya ademi merkeziyetçi çözümlere karşı çıkan Suriye geçici hükümeti cumhurbaşkanı Şaranın geleceğini ele alan Reuters haber ajansı, Şaranın en önemli savaşı, derinden bölünmüş ülkesini bir arada tutma savaşını kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çekti.
Washington Enstitüsü üyesi Taber ise, Şaranın azınlık grupları ile uzlaşmaması halinde Suriyenin sadece bir bölümünü yönetmesi gerekeceğini söyledi.
Beşar Esad rejiminin devrilmesinden sonra Şamda iktidar koltuğuna oturan Heyet-i Tahriri Şam (HTŞ) lideri Ahmed el Şara ile birlikte Suriyenin geleceği tartışılmaya devam ediliyor.
Kıyı şeridinde Alevilerin katledilmesi, ardından Süveydada Dürzilere yönelik katliamlar ve Kürtlerle uzlaşmadan uzak bir siyaset, sadece Suriyenin geleceği için değil aynı zamanda iktidarı ele geçirdikten sonra Cumhurbaşkanlığını ilan eden Şara ve geçici hükümetinin geleceği için de soru işaretlerine yol açıyor.
Reuters haber ajansı Suriyedeki mevcut durumu ele alan ve gelecek için öngörülere yer verdiği bir haber yayımladı.
Haberde, Şaranın dokuz ay önce iktidarı ele geçirmesinden bu yana önemli diplomatik zaferler kazandığı, ancak en önemli savaşı, derinden bölünmüş ülkesini bir arada tutma savaşını kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu kaydedildi.
**
Kürtler yeni anayasa istiyor
Ajansın analizinde Kürtler ile Şaranın geçici hükümeti arasında ABD arabulucuğunda 10 Mart anlaşmasının imzalandığı, ancak Kürtlerin 14 yıllık savaşın ardından entegrasyon için haklarının tanınması için yeni bir anayasa talep ettikleri kaydedildi.
Kürt liderliğindeki Demokratik Suriye Güçleri (DSG), Suriye iç savaşı sırasında ABDnin desteğini aldı, iyi donanımlı ve komutası altında on binlerce savaşçı bulunuyor ifadelerinin bulunduğu haberde, DSG konsey üyesi Abdelwahab Halilin görüşlerine yer verildi.
Halil, DSGnin Suriyenin merkezi hükümetiyle gerçek ortaklık ve tüm Suriye unsurlarının anayasal olarak tanınması temelinde entegrasyonu desteklediğini, yalnızca askeri entegrasyonun yeterli olmadığını söyledi.
Türkiye askeri operasyon istiyor
Suriye geçici hükümetinin adı açıklanmayan üst düzey yetkilisine göre, Şara hükümetinin güçlü destekçisi olan Türkiye, Kürtlere karşı askeri harektı destekliyor, Kürt özerkliğine şiddetle karşı çıkıyor ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Bölgesini kendi güvenliğine yönelik bir tehdit olarak görüyor.
Ancak aynı Suriyeli yetkili, Şamın Ankaradan müzakerelerin başlaması için asker harektın ertelenmesini istediğini söyledi.
Bu arada Türkiye Savunma Bakanlığı yetkilileri ajansa konuyla ilgili açıklama yapmayı reddetti.
ABD: Suriye halkı istediği yönetim biçimini seçer
Demokratik Suriye Güçlerine destek verdiği kaydedilen ABDnin yeni Suriyede nasıl bir politika izlediği konusunda ise bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin görüşlerine yer verildi.
Reutersa göre, ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, ABDnin istikrarlı, barışçıl ve müreffeh bir Suriye görmek istediğini, bunun için birliğe ihtiyaç olduğunu ancak Suriye halkının istediği yönetim biçimini seçmesinin kendi elinde olduğunu söyledi.
Aleviler ölüme mahkm edildi
Reutersın haberinde geçtiğimiz mart ayında Alevilere yönelik katliamlara da dikkat çekildi. Suriye geçici hükümetinin katliamlarda herhangi bir ordu yetkilisinin rolünün bulunmadığını iddia ettiği kaydedilen haberde, Alevilerin ise aksi görüşte oldukları vurgulandı.
Alevi katliamı ve BM raporu
Suriye geçici hükümetine bağlı güçler ile Türkiyenin desteklediği silahlı gruplar, mart ayında Alevilere yönelik bir katliam yapmıştı. Suriyenin kıyı kesimlerinde Alevilere yönelik katliamlara ilişkin raporunu açıklayan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Suriye Soruşturma Komisyonu, Türkiyenin yıllardır destek verip finanse ettiği silahlı grupların işlediği suçları gündeme taşımıştı.
Dürziler açıkça bağımsızlık istiyor
Temmuz ayında Suriye geçici hükümetine bağlı güçlerin Süveydaya saldırması ve katliam yapması ardından Dürzi toplumunun açıkça bağımsızlık istediğine işaret edilen haberde, Dürzi lider Şeyh Hikmet El Hicrinin bağımsızlık çağrısına da yer verildi.
İnfazlar ve kaçırmalar
Geçici Şam yönetimi ordusu, IŞİD ve HTŞ gibi gruplar 13 Temmuzda Suriyenin güneyindeki Dürzi kenti Süveydaya saldırmaya başlamıştı.
Saldırılarda şimdiye kadar Şam güçlerinin 765 sivil Dürziyi infaz ettiği belgelenmişti. Birleşmiş Milletlerden (BM) 9 uzman tarafından Süveydada yaşanan hak ihlallerine ilişkin 23 Ağustosta yayınlanan raporlarda saldırılar sırasında 105 kadın ve kız çocuğu kaçırıldığı, aralarında 80 kadın ve kız çocuğunun da bulunduğu 763 kişinin akıbeti bilinmediğini açıklanmıştı. Raporda ayrıca en az 196 kişi ise yargısız infaz edildiği belirtilmişti.
Ya uzlaşma ya da Suriyenin sadece bir kısmını yönetecek
Bir zamanlar başına 10 milyon dolar ödül konmuş eski bir El Kaide lideri olan Şaranın mayıs ayında ABD Başkanı Donald Trump ile el sıkışarak büyük bir diplomatik zafer kazandığı belirtilen yazıda, Şara hükümetinin federalizme veya ademi merkeziyetçiliği bölünme olarak gördüğü ve karşı çıktığı belirtildi.
Trump yönetiminin, Şaranın ülkeyi birleştirme ve istikrara kavuşturma çabalarına destek verdiği ifade edilen yazıda, Washington Enstitüsünün üyesi Andrew Tablerın görüşlerine yer verildi.
Şaranın ülkenin parçalarını bir araya getirememe riski gerçek diyen Tabler, şöyle konuştu:
Ya uzlaşma ya da Suriyenin sadece bir bölümünü yönetmesi gerekecek. Bu, görevden alınacağı anlamına gelmiyor; sadece yetkisinin ülkenin bir bölümüyle sınırlı kalacağı anlamına geliyor.