PeyamaKurd - Kürt ulusal özgürlük mücadelesinin ölümsüz isimlerinden Mele Mustafa Barzani, 45 yıl önce bugün hayata gözlerini yumdu. Barzani, hayatı ve mücadelesiyle, geçtiğimiz yüzyılda Kürt halkının özgürlük mücadelesinde önemli bir rol oynadı.
Berzenci İsyanına katıldı, Peşmerge komutanı oldu
Ağabeyi Şeyh Abdulselam Barzani, 1914te Musulda Osmanlı yönetimi tarafından idam edildiğinde henüz 11 yaşında olan Mela Mustafa, 16 yaşında Şeyh Mahmud Berzenci öncülüğünde 1919da başlatılan isyana katıldı.
Barzani, Kürdistan Cumhuriyetinin kuruluşunda yer aldı
1945te direnişin kanlı bir şekilde bastırılması üzerine sağ kalan Peşmergeleriyle birlikte Rojhılat Kürdistana geçerek, 13 Ocak 1946da ilan edilen
Aralık 1946da Sovyet ordusunun İrandan çekilmesinin ardından İran güçlerinin saldırısı üzerine Kürdistan Cumhuriyeti dağıldı. Ardından 500 Peşmergesiyle birlikte Haziran 1947de Sovyetler Birliğine geçti.
Sovyetler Birliğinde kaldığı dönemde Moskova Dil Enstitüsünde öğrenim gören Barzani, 1958de Irakta Abdülkerim Kasımın krallık yönetimine karşı darbe yapması üzerine Güney Kürdistana döndü ve burada yasal olarak tanınan KDPnin başına geçti.
1961 Eylül Devrimini başlattı
Yeni hükümetin Kürt halkının haklarıyla ilgili oyalayıcı tavrının sürmesi üzerine Mela Mistefa Barzani, 11 Eylül 1961de Kürdistan tarihine Eylül Devrimi olarak geçen yeni bir devrime öncülük etti. Musul ve Kerkük dahil birçok Kürt şehrini kurtarılmış Kürt bölgesi ilan etti.
1966da Irak yetkilileriyle başlayan müzakereler sonucu, 1970 yılında Irak hükümeti ile Kürt halkı adına PDK Başkanı sıfatıyla Otonomi Anlaşmasını imzaladı. Ancak Bağdat yönetimi anlaşmanın hiçbir maddesine uymadı. Bunun üzerine Mele Mustafa Barzani öncülüğündeki Kürtler 12 Mart 1974te tekrar direnişe başladı.
1975e kadar Kürt tarafının üstünlüğüyle süren direniş, 6 Mart 1975te imzalanan Cezayir Anlaşmasıyla, bazı tavizler karşılığında Irak ile anlaşmaya varan İran şahı Muhammed Rıza Pehlevinin Kürtlerle yaptığı ittifak sözleşmesine ihanet etmesiyle tam tersine döndü ve Barzaninin tüm girişimleri sonuçsuz kaldı.
Ölümsüz Barzani, 1 Mart 1979da vefat etti
Barzani bu yıllarda rahatsızlandığı için önce İrana ardından da 1976da tedavi amacıyla Amerikaya gitti.
1991 yılında Güney Kürdistanda Büyük Ayaklanmanın (Raperin) başarıya ulaşmasıyla birlikte naaşı Barzana getirildi.
Şeyh Muhammed Barzaninin en küçük oğlu olan Mele Mustafa Barzani, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Hamidiye Alayları tarafından ailesiyle birlikte alıkonularak 9 ay Diyarbakır zindanlarında kaldı.Efsanevi Kürt lider Mustefa Barzani, 14 Mart 1903 yılında Güney Kürdistanın Barzan köyünde dünyaya geldi. 1 Mart 1979da ise Washingtonda bulunan George Town Hastanesinde hayata gözlerini yumdu.
Berzenci İsyanına katıldı, Peşmerge komutanı oldu
Ağabeyi Şeyh Abdulselam Barzani, 1914te Musulda Osmanlı yönetimi tarafından idam edildiğinde henüz 11 yaşında olan Mela Mustafa, 16 yaşında Şeyh Mahmud Berzenci öncülüğünde 1919da başlatılan isyana katıldı.
Bu başkaldırıda Peşmerge komutanı olarak yer alan Barzani, 1931-32 yılları arasında İngilizlere karşı Şeyh Ahmedin başlattığı direnişe Mergesor ve Şerwan Cephesi Komutanı sıfatıyla katıldı. Ardından önce Basra, sonra da Süleymaniyeye sürgüne gönderildi.
10 yıl süren sürgünün ardından Süleymaniyede Hvi örgütü ile ilişki kuran Mele Mustafa, 1943 yılında sürgünden firar ederek İrana (Rojhılata) geçti.
Barzani, Kürdistan Cumhuriyetinin kuruluşunda yer aldı
1945te direnişin kanlı bir şekilde bastırılması üzerine sağ kalan Peşmergeleriyle birlikte Rojhılat Kürdistana geçerek, 13 Ocak 1946da ilan edilen
Mele Mustafa Barzani, 16 Ağustos 1946da Kürdistan Demokrat Partisini (KDP) kurdu.Mahabad merkezli Kürdistan Cumhuriyetinin kuruluşunda yer aldı. Barzani Kürdistan Cumhuriyetinde tümgeneral rütbesiyle başkomutanlığa getirildi.
Aralık 1946da Sovyet ordusunun İrandan çekilmesinin ardından İran güçlerinin saldırısı üzerine Kürdistan Cumhuriyeti dağıldı. Ardından 500 Peşmergesiyle birlikte Haziran 1947de Sovyetler Birliğine geçti.
Sovyetler Birliğinde kaldığı dönemde Moskova Dil Enstitüsünde öğrenim gören Barzani, 1958de Irakta Abdülkerim Kasımın krallık yönetimine karşı darbe yapması üzerine Güney Kürdistana döndü ve burada yasal olarak tanınan KDPnin başına geçti.
1961 Eylül Devrimini başlattı
Yeni hükümetin Kürt halkının haklarıyla ilgili oyalayıcı tavrının sürmesi üzerine Mela Mistefa Barzani, 11 Eylül 1961de Kürdistan tarihine Eylül Devrimi olarak geçen yeni bir devrime öncülük etti. Musul ve Kerkük dahil birçok Kürt şehrini kurtarılmış Kürt bölgesi ilan etti.
1966da Irak yetkilileriyle başlayan müzakereler sonucu, 1970 yılında Irak hükümeti ile Kürt halkı adına PDK Başkanı sıfatıyla Otonomi Anlaşmasını imzaladı. Ancak Bağdat yönetimi anlaşmanın hiçbir maddesine uymadı. Bunun üzerine Mele Mustafa Barzani öncülüğündeki Kürtler 12 Mart 1974te tekrar direnişe başladı.
1975e kadar Kürt tarafının üstünlüğüyle süren direniş, 6 Mart 1975te imzalanan Cezayir Anlaşmasıyla, bazı tavizler karşılığında Irak ile anlaşmaya varan İran şahı Muhammed Rıza Pehlevinin Kürtlerle yaptığı ittifak sözleşmesine ihanet etmesiyle tam tersine döndü ve Barzaninin tüm girişimleri sonuçsuz kaldı.
Ölümsüz Barzani, 1 Mart 1979da vefat etti
Barzani bu yıllarda rahatsızlandığı için önce İrana ardından da 1976da tedavi amacıyla Amerikaya gitti.
1 Mart 1979da Washingtondaki George Town Hastanesinde hayata gözlerini yumdu. Naaşı Doğu Kürdistanın Şino kentinde defnedildi.
1991 yılında Güney Kürdistanda Büyük Ayaklanmanın (Raperin) başarıya ulaşmasıyla birlikte naaşı Barzana getirildi.