PeyamaKurd - Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Irakta 11 Kasımda yapılacak olan parlamento seçimleri sonrası kurulacak yeni hükümetine katılım şartlarını açıkladı.
Bu iki parti dışında Kürdistan Bölgesinden yalnızca Yeni Nesil Hareketi, Irak hükümetine katılmaya hazır olduğunu belirtirken seçmenlerine sorunları çözme sözü veriyor.
Kürdistan Bölgesinin iki ana partisi olan KDP ve KYB şimdiden bir sonraki Irak hükümetine daha güçlü ve daha etkin bir şekilde katılmaya hazırlanıyor ve katılımları için birkaç noktayı şart olarak öne sürüyor.
KDP ve KYB, Muhammed Şiya es-Sudani kabinesinin kurulmasında Devleti Yönetme Koalisyonu çerçevesinde yer alan Kürdistan Bölgesindeki tek iki partiydi ve şimdi de bir sonraki hükümete belirli şartlarla katılmaya hazırlar.
Muhalefet partileri arasında ise yalnızca Yeni Nesil Hareketi hükümete katılmaya hazır olduğunu ifade etti ancak şu ana kadar katılım için herhangi bir şart belirtmedi.
KDPnin şartları
Kürdistan Demokrat Partisi, seçim kampanyasının ana sloganı olarak Ortaklık, Denge ve Mutabakat temasını belirledi ve bir sonraki hükümete katılım için de bu sloganların hayata geçirilmesi üzerinde duruyor.
Kürdistan Demokrat Partisinin Süleymaniye Liste Başkanı Eşwaq Caf, Rdaw Medya Ağına yaptığı açıklamada şunları söyledi:
Kürdistan Demokrat Partisinin bir sonraki hükümete katılma şartı, anayasanın ve Kürdistan Bölgesi ile ilgili anayasal maddelerin uygulanmasıdır.
Kürdistan Bölgesinin mali hakları ve alacakları meselesi, Kürdistan Bölgesi ile Irak hükümeti arasında hala bir anlaşmazlık konusu olarak duruyor.
Eşwaq Cafın bu konuda da, Bu da Kürdistan Demokrat Partisinin şartlarının bir diğer parçasıdır ve bir sonraki hükümet Kürdistan halkının haklarını ve alacaklarını vermelidir dedi.
Başkan Mesud Barzani Barzani, dün Duhokta yaptığı açıklamada, Erbil ile Bağdat arasında anayasa hakem olsun. Eğer anayasa hakem olursa hiçbir sorun kalmaz, ama kişisel kararlar verilirse sorunlar kalır ve daha da büyür dedi.
Önceki Irak hükümetleri, programlarında Kürdistan Bölgesi ile ilgili birkaç maddeye yer vermişti ancak bunların bir kısmı bugüne kadar uygulanmadı.
Eşwaq Cafa göre, daha önceki programlarda bulunan maddelerin uygulanması, aralarında 140. Madde ve petrol ile gaz yasasının çıkarılmasının da bulunduğu Kürdistan Demokrat Partisinin diğer şart ve taleplerinin bir parçasını oluşturuyor.
Mevcut Irak hükümetinin 27 Ekim 2022de parlamentoda oylanan programına göre, petrol ve gaz yasa tasarısının hazırlanarak parlamentonun onayına sunulması gerekiyordu.
Irakın petrol ve gaz yasa taslağı 18 yıldır hazırlanmış durumda, ancak siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle yasa bugüne kadar çıkarılamadı ve Kürtler yasanın geçmesi için yeni döneme umut bağlamış durumda.
Kürdistan Demokrat Partisinin Erbil Liste Başkanı Rbiwar Had de Rdawa şöyle konuştu:
Irakın bir sonraki hükümetine katılmamızın birkaç şartı olacak, bunlardan biri federal petrol ve gaz yasasının çıkarılmasıdır.
Had, Eğer petrol ve gaz yasasının çıkarılması bir sonraki hükümetin programının bir parçası olmazsa, hükümet yasa tasarısını gönderme ve uygulama taahhüdünde bulunmazsa, Kürdistan Demokrat Partisi o hükümete katılmaz dedi.
Kürdistan Demokrat Partisi, Irak Parlamentosu seçimleri için hazırladığı programda, ilk taslağı 2007den beri hazır olan federal Irakın kalıcı anayasasının 111 ve 112. maddelerine göre petrol ve gaz yasasının çıkarılması için çalışma sözü vermişti.
KYBnin şartları
Kürdistan Yurtseverler Birliğinin Erbil Liste Başkanı Herm Kemal Axa da Rdawa konuşarak şunları söyledi:
KYBnin talebi, Bağdat ile olan sorunların anayasa çerçevesinde çözülmesidir. KYBnin sorunu makam değil, asıl sorunu siyasi ve ekonomik kararlarda gerçek bir ortaklığın oluşturulmasıdır.
Partisinin kurulması beklenen Kürdistan Bölgesi hükümetine yönelik de Herm Kemal Axa şöyle diyor:
KYB liderliği, bir sonraki Irak hükümetinde gerçek bir ortak olacağından emin olana kadar hükümete katılmayacak.
Kürdistan Yurtseverler Birliğinin Süleymaniye adayı Xerb Ehmed de şu değerlendirmeyi yaptı:
Irak Parlamentosundan çıkan yasaların uygulanması, KYBnin hükümete katılım şartlarının ana parçasını oluşturacaktır. Yönetim biçiminin düzeltilmesi ve Bağdat ile gerçek bir ortaklık, Kürdistan Bölgesi halkının hak ve alacaklarının sağlanmasında KYBnin bir sonraki hükümetten taleplerinin bir parçası olacaktır.
Kürdistan Yurtseverler Birliği, hükümetin kurulmasına ilişkin programında, amacının federal hükümet ile olan sorunları anayasa, ulusal mutabakat ve anlayış çerçevesinde ortak çıkarlar temelinde çözmek ve memurlara özel mali konular ve alacaklar hakkında nihai bir sonuca ulaşmak olduğunu belirtiyor.