PeyamaKurd - Dünyada bir seneyi daha geride bırakırken, birçok duruma ve gelişmeye şahit olduk. Dünya düzeninin belirlenmesinde en başat faktörlerden biri olan siyaset konusu her zaman olduğu gibi bu yıl da gündemlerin ana odağı idi. Özellikle koronavirüs pandemisinin ortaya çıkması ve insanların evlerine çekilmesi 2021 yılının en temel problemiyken politik ve ekonomik gelişmeler de geride kalmadı. Siyasetin Suriye üzerinden döndüğü bir yıl olan 2021, Kürtler konusuna indirgendiğinde çeşitli gelişmeleri de karşımıza çıkardı.
Kürtler 2021de Suriye, Türkiye, İran ve Irakta yaşadığı sorunlar ile tekrar yüz yüze kaldı. Özellikle Türkiyenin artan saldırıları ve savaş tehditleri Rojava Kürtleri için büyük bir problem olarak 2022 yılına sarkarak devam ediyor. Türkiyenin Bakur Kürtlerine yönelik siyasi tehditleri ve yaptırımları da aynı şekilde sürüyor. Kürtler 2021de olduğu gibi 2022de de Rojavada ABD öncülüğünde birlik görüşmelerini sürdürüyor ve IŞİD tehdidi devam ediyor. İranda ise rejim, Kürtler üzerindeki baskısını devam ettiriyor.
PeyamaKurd, Kürtlerin 2021de yaşadıklarını ve 2022de ne gibi durumların Kürtleri beklediğini siyasetçi, gazeteci, milletvekili ve eski koalisyon komutanı ile konuştu. PeyamaKurde konuşan isimlerin 2021 için genel değerlendirmesi Kürtlerin hem olumlu hem de olumsuz gelişmeler yaşadığı üzerine iken; 2022 için ortak kanısı ise, Birliğin ve Kürtlerin statüye yönelik adımlar atması gerektiği yönünde idi.
HDP Eski Milletvekilli Hasip Kaplan:
Kürt halkı arasında çok ciddi bir uyanış ve birliktelik gelişti
2021, Ortadoğuda ve Türkiyede Kürtlere karşı yoğun saldırıların ve suikastların olduğu bir yıl oldu. Türkiyedeki AKP-MHP iktidarının hem Rojavada hem Başurda silahlı insansız hava araçları (SİHA) ile katlettiği Kürtler oldu. Rojavada saldırılar hiçbir şekilde durmadı. Ancak buna rağmen meşru bir direniş de oldu. İranda molla rejiminin Kürt tutsaklar üzerindeki baskıları ve idam cezaları sürmesine rağmen Türkiyede çok daha ağır bir baskı mevcut. HDPnin kapatılması için davalar açılıyor. Kobanideki IŞİD mağlubiyetinin öcünü alırcasına Kürt siyasetçilere karşı Kobani davası gibi davalar açılıyor.
Bütün bu baskı ve saldırılara rağmen Rojava, Başur, Bakur ve Rojhilatta Kürt halkı arasında çok ciddi bir uyanış ve birliktelik gelişti. Kürtlerin oylarını yok sayan, gururunu, onurunu incelten, seçim sandıklarında çıkan oylara saygı göstermeyen bu iktidara karşı 2022 yılında olması muhtemel seçimlerde Kürt halkının AKP-MHP faşist iktidarına çok büyük bir şamar yapıştıracağını düşünüyorum. 2022 bu iktidarın gideceği bir yıl olacak. Aynı zamanda Kürtlere barış ve özgürlük kazandıracağına inanıyorum.
Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanlık Konseyi Üyesi Ali Awni:
Bu sene, Kürtlerin dört parçada özgürlüklerini kazanmasını istiyorum
2021 Kürtler açısından güzel bir sene değildi. çünkü hem koronavirüs vardı. Irak Hükümeti ile aramızda problemler devam ediyor. Ayrıca PKKnin, Şengal problemi de sürüyor. Bu da Kürtler açısından sıkıntı yaratıyor. çünkü, Şengal halkının geri dönmesine izin vermiyorlar. Ekonomi sorunlara baktımız zaman ufak bir şekilde çözüldü.
Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Irak seçimlerine başarılı bir sonuç aldı. Her türlü fitne karşısında yine oylarını arttırdı. Irakın genel durumuna baktığımız zaman durum kötüye doğru gidiyor. Şiiler ittifak oluşturdu, Sünni Kürtlerin onlara inancı yok.
Kürtler için her şeyin iyi şekilde olmasını temenni ediyorum. Ama birçok iç/dış sebepten dolayı bu zorlaşıyor. 2022 için ise Kürdistan üzerindeki problemlerin ve olumsuz gelişmelerin son bulmasını temenni ediyoruz. Irak hükümeti ile olan münasebetimizin yerinde ve olması gereken noktaya ulamasını istiyoruz.
Irak parlamentosu maalesef Şiilerin kontrolüne Irak Başbakanı Sayın Mustafa Kazımınin rolünü tam anlamı ile oynamasına izin verilmiyor. Bundan dolayı Kürtlerin dünya milletleri arasında var olamları için bir birliğimizin olmasını ve Kürtlerin dört parçada özgürlüklerini kazanmasını istiyorum.
Eski Sur Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş:
Biz birlik olursak, dünya da bunu görecek
2021 yılı Kürtler için bir yandan iyi bir yandan da kötü geçti. Ama bizi üzen ve kıran o dur ki Kürdistan ismi hala dünyada statüsüz konumdadır. çünkü biz hala kendi topraklarımız üzerinde özgür değiliz ve statümüze ulaşmış değiliz. Kürtler hala birçok yerde kendi dilleri ile eğitim alamıyorlar, hala esir durumdalar. Bu gerek ekonomi gerek siyasi bir problem olabilir fakat Kürtlerin kaderi bu değil. 2021 Kürtler için bu manada olumlu gelişmelere sahne olmadı. Diğer yandan dünyada Kürtlerin lehine o kadar olumlu gelişmeler yaşanırken maalesef hala birlik konusunda anlaşamıyorlar bu da en büyük yaramızdır.
Şeyh Ahmede Xanden tutun da Seyda Cegerxwn, Ölümsüz Molla Mustafa Barzani, Sad Kurd (Bedüzzaman), Seyd Rıza. Biz hala onların yarasını iyileştiremedik bu da bizim eksiğimizdir.
Ama iyi gelişmeler de yaşandı. Mesela Başrda çok güzel ilerlemeler oldu. Rojavada da bazı olumlu gelişmeler yaşandı. Bunlar bizim için önemli şeyler. Umuyorum ki 2022, öncelikle Kürtler ve Kürdistan arasında birliğin olduğu sene olur. Biz birlik olursak, dünya da bunu görecek. Orta Doğuda barış ve huzur isteniyorsa bu işin kökü Kürtlerden geçiyor. Bunu dünyanın anlamasını sağlamamız lazım. Biz bunu anlatabilirsek birçok sorunumuz da çözülür, derdimiz de derman bulur. Artık Kürtlerin ve Kürdistanın özgürlüğü ve statüsü için mücadele etmeliyiz.
HDP Urfa Milletvekili Nusrettin Maçin:
Kürtler 2021de şunu kabul ettirdi!
2021de Ortadoğuda Kürtlerin yaşadığı sorunlar yine medyanın ana gündem maddesi, uluslararası siyasetin gündemine düşmediler. 2021 de devlet (Türkiye), daha önce devreye soktuğu çökertme planını hem kuzeyde hem Rojavada hem de güneyde bütün yol ve yöntemleri kullanarak hayata geçirmeye çalıştı. Ancak bunu başaramadığını ifade edebiliriz. Kürtler diz çökmedi. Direnmede ısrar ettiler, ısrar etmeye de devam ediyorlar.
Türkiye, 2021in sonuna geldiğinde dış politikadaki yenilgisinin acısını Rojava Kürtlerinden çıkarmak istiyor. Buna herkes duyarlı olmalı. Kürtler. Bu anlamda 2021de Kürtler herkese şunu kabul ettirdi: Türkiyede eğer bir değişim olacaksa, demokrasi, insan hakları, hukuk gelecekse bu ancak Kürtlerle olabilir.
2022ye gelince, Türkiye hem iç siyasetinde, hem Rojava üzerinden yeni bil hamle hazırlığında. Bu iç siyasette Kürtleri meşru siyasetin dışına itmede başarılı olamayan AKP, Rojavada Şam rejimi ile birlikte bir kaos ortamı oluşturulmak istiyor. Bu kaos ortamına, bu istikrarsızlığa bir de ekonomik kriz veya çoklu kriz dediğimiz kriz eklenince 2022nin çok da rahat bir yıl olmayacağını şimdiden söyleyebiliriz.
HDP eski Milletvekili Ayhan Bilgen:
Herkesin yeniden bir durum değerlendirmesi yapması gerekiyor
Kürt toplumunun potansiyeli ile siyaset yapma kapasitesi arasında büyük bir uçurum oluştu. Değişen sosyoloji ve yeni fırsatları doğru değerlendiren bir siyaset becerisi gelişmeli. Dar grup reflekslerini aşan bir siyaset aklının inşası gerekiyor.
Bölgesel gelişmeler bunu hem zorunlu hem mümkün kılacak nitelikte. Toplumunun ödediği ağır bedelin demokratik siyaset kazanımına dönüşmesi için herkesin yeniden bir durum değerlendirmesi yapması gerekiyor.
Kürtler örgütçü zihniyet değil, ulusal çizgiyi esas alırlarsa provokasyonları etkisizleştirebilirler
Kürt ve Kürdistan meselesi, IŞİDe karşı mücadele döneminde çok gelişti. Bununla beraber dünyanın önemli ve çözüm bekleyen bir meselesi haline dönüştü. Dünyanın, birçok konusunda uzlaşamayan süper güçler bile, Kürt meselesinde ayni fikirde oldukları sinyalini verdiler. Bu da Türkiye ve İranı oldukça rahatsız etti ve 2021 yılında, zaten Kürdistanda var olan iç çelişkileri derinleştirerek çatışma süreci yaratmaya çalıştılar ve bir yere kadar başarılı oldular.
Türkiye, 2021de PKKnin varlığını sebep göstererek Güney Kürdistanına saldırması, Güneybatı Kürdistanında başlayan Kürtler arası diyalogun, Türkiyenin planları çerçevesinde askıya alınmasıyla beraber Kürtler tehlike dolu bir yıl geçirdi.
Ancak Güney Kürdistan bölgesi siyasi yetkililerinin sağduyulu davranması ve ABD ve öncülüğünü yaptığı uluslararası koalisyon sayesinde provokasyonlar bir yere kadar etkisizleştirildi, ama tehlike son bulmuş değil.
Kürtlerin 2022 yılında daha dikkatli, daha hassas davranmaları gerekiyor. Türkiye ve İranda ekonomik ve siyasi kriz her gün biraz daha derinleşirken Kürtleri de etkileyen bu duruma karşı Kürtlerin hazırlanan provokasyonlara karşı uyanık olmaları gerekiyor. Bu da Kürtlerin örgütçü zihniyet değil, ulusal çizgiyi esas alarak süz konusu provokasyonları etkisizleştirebilirler.
HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu:
Yarınlar, bugün rahatından vazgeçerek çalışanların olacaktır
2021 yılı bütün dünya için sıkıntılı bir yıl olarak tarihe geçti. Özellikle Kovid-19 salgını nedeniyle yaşanan sıkıntılar bütün dünyayı etkiledi. İnsanlar büyük ekonomik sıkıntılar yaşadılar. Bu sıkıntıları diğer milletler gibi Kürtler de çektiler. Bu açıdan Kürtlerin ekonomik zorlukları daha şiddetli hissettiğini söylemek de mümkündür.
Özellikle Türkiyede Kürt meselesine yaklaşım ile ilgili olarak olumsuz bir tablo belirginleşmeye başladı. çözüm sürecinin çıkmaza girmesinden sonra Kürt meselesinin var olmadığı söylendi. Daha sonra Kürtçe konuşma ile ilgili kısıtlamalar, akabinde Kürdistan kelimesinin terör propagandası ve gözaltına alınma nedeni sayılmasını gördük. Yani Kürt meselesinin çözümü hususunda geriye gidiş oldu.
Güney ve Rojavada PKK ve uzantılarının neden olduğu sıkıntılar devam etti. Dönem dönem acaba bu konuda bir ilerleme, huzurun temini mümkün olacak mı diye ümitler tazelense de uzun sürmedi. Silahı ve çatışmayı dayatma pratiği nedeniyle huzursuzluklar yaşandı. Bu durumdan da en çok Kürtler zarar gördü.
2022de durumun çok farklı olmasını temenni ederim. Fakat maalesef an itibariyle böyle bir iyimserlik için yeterli neden yok. Fakat yine de ümitsiz değiliz. Sorunların çözümü için çabalamaktan, meşru zeminde mücadeleye devam etmekten geri durmamak lazımdır.
Adalet er ya da geç tecelli edecek, hakikat ortaya çıkacak ve hak yerini bulacaktır. Em zanin ku ne şev dam şev e, ne zivistan dam zivistane; her şevek, sibehek jr e heye pişt her zivistan bihar t.
Yarınlar, bugün rahatından vazgeçerek çalışanların olacaktır. 2022de başta milletimiz olmak üzere bütün insanlığın huzur ve barışa kavuşmasını diliyorum.
HDP eski milletvekili ve siyasetçi Altan Tan:
2022de iyimser olmak için bir neden yok. Parti ve kadrolar aynı
2021 yılı topyekun Irak, İran, Suriye ve Türkiye Kürtleri için iyi geçmedi. Bunun en önemli sebebi yetenekli, bilgili ve özellikle de ajan olmayan samimi kadroların eksikliğidir.
Kürtlerin birliğinden kastedilen herhangi bir parçadaki bir partinin hegemonyasını kabul etmektir. Bu da boş bir çabadır. 2022 yılı için de iyimser olmak için bir neden yok, çünkü parti ve kadrolar aynı.
Koalisyon Eski Askeri Sözcüsü Albay Myles B. Caggins:
Kürtler, Rojavada liderler
Kürt halkı 2021de Koronavirüs pandemisi, zorlu bir ekonomi, kuraklık ve aşırı hava koşullarının etkileri de dahil olmak üzere birçok küresel zorluğun üstesinden geldi.
2022de Kürt halkının direnmeye devam etmesini bekliyorum. Başurda altyapı (yol ve elektrik) yatırımlarını görmek harika olacak.
Rojavada liderler, çok etnik gruptan oluşan bir topluluğu birleştirmeye ve IŞİD kalıntılarıyla savaşmaya devam ediyor. Bakur Kürtleri baskıdan kurtulduğunda harika olacak.
ABD, 2022de Peşmerge ve Suriye Demokratik Güçleri (DSG) ile ortak olmaya devam edecek. Umarım her şey Kürt dostlarımın çıkarına olur.
Umarım 2022, Kürtler arasında daha az siyasi anlaşmazlıklara sahne olur
Kürtlere göre 2021 senesi bir belirsizlik yılıydı. Rojavada yaşayanlar için, yılın ilerleyen aylarında yeni bir Türk saldırısı tehdidi belirmeye başladı.
Ne yazık ki, 2022ye gireceğimiz bu günlerde de tehdit hala baş gösteriyor. Umarım 2022, Kürtler arasında daha az siyasi anlaşmazlıklara sahne olur.
HDP Diyarbakır Milletvekili İmam Taşçıer:
Kürtlerin, oylarının arttığını görüyoruz
2021 yılı bütün dünyada pandemiden kaynaklı olarak Kürtler üzerinde de olumsuz etki bıraktı. Bu durum sonuçlarının bir boyutu. İkinci boyutu 4 parça Kürdistandaki Kürtlerde gözle görülür bir eylemsellik, hareketlilik vardı.
Mesela İranda, Rojhilat Kürtleri üzerinde daha çok idamlar öne çıktı. Siyasi idamlar öne çıktı. Rojava Kürdistanı statüsünü daha da güçlendirdi. Biz bunu böyle görüyoruz. Rojava Kürtlerinin bundan sonra bir statü sahibi olacağını görüyoruz.
Kazanımlar açısına dönersek, Rojavanın statüsünün güçlendiğini, Başurdaki statünün artık uluslararası bir nitelik kazandığını görüyoruz. Kuzey Kürdistanda HDPnin ciddi bir şekilde siyaset yaptığını Kürtlerin taleplerini dile getirdiğini, halkın ve Türkiyedeki demokrasi güçlerinin HDPye sahip çıktığını, oy oranlarının arttığını görüyoruz.
Almanya Yeşiller Partisi Milletvekili ve İnsan Hakları Savunucusu Berivan Aymaz:
Kürtler; özgür ve onurlu bir yaşam için demokratik mücadele alanları yaratmaya çalıştılar
Geçtiğimiz yılda maalesef pandemi eşliğinde ve iklim krizinin yarattığı olumsuz sonuçlardan dolayı dünyanın birçok yerinde insanların acı çektiği, haksızlıkların yaşandığı zor bir yıl oldu.
Kürtler de bu global krizlerin sonuçlarından çok belirgin olarak etkinlendikleri gibi, ayrıca özel koşullarının sonucunda 2021i ağır bir zaman dilimi olarak hatırlayacaktır. Cezaevlerinde hasta tutukluların ölüme terkedilmesi, mültecilerin denizlerde boğulup, sınırlarda donması, idam edilmeleri, sivillerin uluslararası hukuk da çiğnenerek sınır ötesi insansız hava araçları tarafından katledilmeleri, kurumlarına saldırılar, siyasetçilerin toplu tutuklanmaları, her türlü insan hakları ihlalleri ve insanlık dışı uygulamalara daha önceki yıllarda olduğu gibi maruz bırakıldılar.
Ancak bütün bu ağır saldırılara rağmen, Kürtler; özgür ve onurlu bir yaşam için demokratik mücadele alanları yaratmaya çalıştılar.
2022 yılı için Kürtlerin Rojava ve Başurdaki kazanımlarının demokratik bir yapı içerisinde korunup, geliştirilmesini, Kürt meselesinin artık uluslararası siyasetin gündeminde yer alarak Kürtler ve Orta Doğu için kalıcı bir barış ve eşit-özgürlükçü yaşamın sağlanmasını diliyorum.