PeyamaKurd - Türkiye ve Suriye arasında buzların erimesi için süreç nasıl işleyecek? İki ülkenin olası normalleşmesi, bölgede Kürtleri nasıl etkileyecek ve bölge dinamiğinde ne gibi yeni ritüelleri ortaya çıkartacak? Birçok konudaki soruların yanıtı merak edilirken, Erdoğanın görüşme çağrısına Beşar Esad geçtiğimiz günlerde yeşil ışık yaktı.
PeyamaKurde gündemi değerlendiren gazeteci İhsan Kaçar, Türkiyenin Suriye ile normalleşmesinin sebeplerinden bir tanesinin Rojavada seçimlerin gündeme gelmesinin olduğunu ifade ederek, Erdoğanın vermiş olduğu tavizleri Esadın değerlendirmek istediğini söyledi.
***
Erdoğan ile Esadın çıkarları doğrultusunda görüşülebileceği açıklamalarından sonra, gözler Rojavaya ve Kürtlere çevrildi. Türkiye ile Suriye arasında olası adımları atılması durumunda Kürtlerin ne yapacağı ve nasıl bir yol izleyeceği merak konusu.
Yine Kaçara göre, Türkiye ile Suriye arasındaki normalleşme sürecinin, Kürtler için hem avantaj hem de dezavantaj Doğru bir yol haritasıyla Kürtler kendi özerkliklerini üst aşamaya taşımaları muhtemel görünüyor.
2011 yılında Suriyede başlayan iç savaştan bu yana Ankara ile Şam yönetimleri arasında artık hiç bir konuda ilişkilerin düzelemeyeceği düşünülürken, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğanın bir anda Esad ile görüşülebileceğini söylemesi gündemi değiştirdi.
Erdoğanın, Esad ile görüşülebileceği açıklaması sonrası Ankara-Şam hattında nasıl bir görüşme olacak, Suriyenin istediği gibi, Türk askerleri Rojava ve Suriyenin diğer bölgelerinden çekilecek mi? Türkiye, muhalifleri desteklemeye devam edecek mi? Rojavadaki özerklik ne olacak? Kürtler nasıl bir yol izleyecek? ABD nasıl bir tavır alacak? Bunlar merak edilen konu başlıkları.
Suriyede iç savaşın çıktığı yıllardan beri süreci yakında takip eden ve zaman zaman savaş bölgesinde bulunan gazeteci İhsan Kaçar, Ankara-Şam hattındaki normalleşme sürecini PeyamaKurde değerlendirdi.
Erdoğan taviz veriyor, Esad değerlendrimek istiyor
İhsan Kaçar, şunları dile getirdi:
Uzun süredir Türkiye ile Suriye istibahratı arasında bir görüşme trafiği var. Türkiye silahlı gruplara destek verdiği süreçlerde bu görüşmeler oluyordu. Son yakınlaşma ise İsrail- Filistin savaşı ile Kürtlerin seçimle ilgili girişimleri olunca iki ülke daha fazla yakınlaştı. Bu durumlar süreci hızlandırdı. Bir de CHP geçen seçimde Türkiyede birinci parti olunca Özgür Özel dış politikaya yönelik adımlar attı ve Esad ile de görüşmek için girişimlerde bulundu. Doğal olarak Erdoğan ve ekibi bunların hepsini üstt üstte koyunca Esadla bir araya gelmek istediler. Daha önceki girişimler başarısız oldu ama şimdi Erdoğan daha tavizkar davranmaya başladı. Katil Esedten sayın Esede gelen bir taviz var. Esad ise bu tavizleri değerlendrimek istiyor.
Türkiyenin öncelikli isteği nedir?
Türkiyenin şuanki durumda talep ettiği şeyin sadece Erdoğan ile Esadın görüşmesinin olduğu ve çıkmak için hiç bir planının olmadığını kaydeden Kaçar, şöyle devam etti:
Bu aşamda Türkiyenin Rojava ve Suriyenin diğer topraklarında çıkması zor. çünkü Türkiye çıkmak istese de desteklediği grupları nasıl garanti altına alacak? Ayrıca Türkiyeye muhalif olan El Nusranın başını çektiği bir yapılanma da oralarda var. Bu yapılanmalar Türkiyenin desteklediği gruplardan çok daha güçlü. Nasıl bir politka izleyecek ve Şama nasıl bir proje sunacak? O şu durumda zor görünüyor. Ordan çıkarken hangi maddeler üzerinde çıkacak bunlar tartışmalı konular.
Türkiyenin şuan talep ettiği Erdoğan ile Esadın biraraya gelmesi ve ondan sonra bunları konuşmak istemesidir. Türkiye Dışişleri Bakanı geçen gün destekledikleri grupları Suriye ordusuna entegre etmek istediklerini ve böyle bir talpte bulunacaklarını söyledi. Ama bu çok zor çünkü entegre etmek istedikleri gruplar mutlaka Esadı desteleyen Suriyedeki aşiretlerden 1-2-3 kişinin katilleridir.
Suriye topraklarında ölüm çok farklı boyutta değerlendiriliyor. Türkiye ordan nasıl çekilecek açıkçası hiç bir planı yok. Sadece iç ve dış politikada değişimi gösterebilmek adına biraz propaganda haline getirmek için ilk görüşmeyi sağlamak. Türkiyenin Suriyeden çekilmesi geciktirilecek. Tabi Esad ile bir araya gelmeleri bir ihtimal fakat sorunları çözebiler mı, Türkiye hemen çekilir mı ya da silahlı gruplardan desteğini çeker mı o şimdilik muama. Inandırıcıda gelmiyor mümkün de değil.
Rojavadaki özerklik ne olacak, Kürtler nasil bir yol izleyecek?
İki ülke arasındaki normalleşe açıklamalarında Rojavadaki duruma da değinen gazeteci İhsan Kaçar, Kürtlerin izleyeceği politikaya ve yol haritasına dikkat çekti.
Kaçar, ABDnin Türkiye ile Suriye arasındaki normalleşmeye olumlu bakmamasının Kürtler açısından avantaj olarak değerlendirerek şunları dile getirdi:
Bence, Kürtler ve bölgedeki diğer halklar kendi özgücü üzerinde birşeyler yapmaya çalışıyorlar. Fakat savunma konusunda ABD ile eşgüdümlü olmak istiyorlar. Şam ile de diyalog yolunu açık bırakıyorlar. Kürtleri umutlandıran da ABDnin, Türkiye ile Suriyenin normallleşme sürecini benimsemediği. Bu durum, Rojava için bir avantaj. Kürtler muhtemelen bunun üzerinde gidecekler.
İkincisi de Rusya, Ankara ile Şamı bir araya getirirken Kürtleri devredışı bırakmıyor. O da Kürtleri kaybetmek istemiyor. Rusya, Şam ile Kürtleri de barıştırmak istiyor. Rusyanın talep ettiği bir şey daha var. Kürtlerin, ABD ile tüm ilişkilerini koparmasını istiyor.
Kürtler için hem avantaj hem dezavantaj
Türkiye ile Suriyenin normalleşme süreci Kürtler açısından hem avantaj hem de dezavantaj.
çünkü yarın öbür gün Lübnan sınırında yaşanabilecek İsrail-Hizbullah savaşında Orta Doğuda dengeler değişirse, Kürtler de bu dengenin içerisinde özellikle ona yönelik kartlarını kullanacaklar.
Eğer doğru bir politikayla kullanırlarsa muhtemelen onlar da kendi özekllilerini bir üst aşamaya taşımaları yüksek.