PeyamaKurd - Dönemin devrik lideri Adolf Hitlerin Rusyaya savaş açtığı dönemde birçok sanat eseri kaçırılmıştı. Bu eserlerden biri olan Amber Odası ise en değerli hazine olarak biliniyordu.
Almanyada devrik Naziler, İkinci Dünya Savaşı sırasında Avrupanın dört bir yanından yaklaşık 600 bin sanat eseri çaldı. Endüstriyel ölçekte gerçekleşen bu yağmada çalınan sanat eserlerinin bazıları gerçek sahiplerine iade edilmiş olsa da, yağmalanan belki de en değerli şey olan Amber Odası hala kayıp.
İkinci Dünya Savaşının en büyük gizemlerinden biri!
Dünyanın Sekizinci Harikası ve Rusyanın en değerli eserlerinden biri olarak nitelenen kehribar panellerle kaplı odanın kaderi, hala İkinci Dünya Savaşının en büyük gizemlerinden biri.
Amber Odasının tarihi, 1701 yılına uzanıyor. Prusyanın ilk Kralı Frederick I, Kuzeyin Altını olarak bilinen, fosilleşmiş ağaç reçinesinden yapılmış kehribar objelere ilgi duyuyordu.
Krallığının ilanını, kehribar kaplı bir oda ile kutlamaya karar verdi ve Prusya kraliyet sarayının baş mimarı Alman barok heykeltıraş Andreas Schlüteri görevlendirdi.
Tarihi yapıya paha biçilemiyor!
Schlüter, Berlindeki Charlottenburg Sarayındaki odalardan birinin duvarlarını kehribar panellerle süslemeyi planladı. Tasarım, 3,5 metreden yüksek ve çoğu yaklaşık 56 cm genişliğe sahip 12 ana panelden, altın ve gümüş kaplamalardan, değerli mücevherlerden oluşuyordu.
Odayı hazırlamak 13 yıl sürdü. 1716da sarayı ziyaret eden Rus çarı Büyük Peter, odaya aşık olmuştu.
Frederickin oğlu Frederick William I, iki devlet arasında bir ittifak oluşturmak için odayı Petere hediye olarak sundu. Rusyada çeşitli saraylar değiştiren oda, 1770 yılında tamamlandığında 590 metrekareden büyük ve 6 tondan ağır hale gelmişti.
Tahminler, günümüzde bu yapının 2,5-5 milyar tl arası bir değere sahip olduğunu söylüyor.
Hitler, Amber Odasını çok iyi tanıyordu!
Oda, 18. ve 19. yüzyıllar boyunca bir Rus hazinesi olarak kaldı ancak kaderi İkinci Dünya Savaşı ile değişecekti. Hitler, odayı Alman topraklarına geri gönderilecek Alman yapımı sanat eserlerinin listesi olan Kummel Raporuna dahil etmişti ve Nazi askerleri St. Petersburga yaklaşıyordu.
Sarayın baş sanat küratörü Anatoly Kuchumov, odayı parçalara ayırmak ve güvenli bir yere taşınması için hazırlamakla görevlendirildi.
Ancak Kuchumov kehribar panellerin zamanla kırılgan hale geldiğini, sökülmeye çalışılırsa ciddi şekilde hasar göreceklerini düşündü. Sökmek yerine odayı duvar kağıtları ile kapladı ve Nazilerin bunu anlamayacağını umdu.
Hitler, Amber Odasını çok iyi tanıyordu, bu sebeple Kuchumovun planı başarısız oldu. Naziler tam olarak ne aradıklarını biliyorlardı ve 36 saat içinde Kuchumovun yapamadığını yapmayı başardı: Panelleri duvarlardan sıyırıp kasalara yükledi.
Königsberg yoğun şekilde tahrip edildi!
Kasalar Almanyadaki Königsberge sevk edildi ve oda Königsberg kalesinde yeniden inşa edildi. Savaşın gidişatı Müttefiklerin lehine dönünce, Hitler yağmalanan eserlerin Königsbergden sevk edilmesini emretti. Oda bir kez daha sökülüyordu.
1944te İngiltere havadan, Rusya karadan Königsbergi ağır şekilde bombaladı. Bu esnada Königsberg yoğun şekilde tahrip edildi.
Gizem de işte burada başlıyor. Amber Odası bu sırada tamamen yanıp kül mü oldu yoksa öncesinde gizlice transfer mi edildi?
Sovyetlerin Mayıs 1945te çalınan eserleri geri almak için gönderdiği Profesör Alexander Brusovun teorisi, bugün yaygın olarak kabul ediliyor.
Brusov, şatonun enkazları arasında Amber Odasında bulunan dört Floransa mozaiğinden üçünün yanmış kalıntılarını keşfettiğini, odanın bombalamalar ve yangınlar tarafından yok edildiğini açıkladı.
Amerikaya kaçırıldığını söyleyenler de oldu!
1941de odayı güvende tutmayı başaramayan Kuchumov, Brusovun teorisini kabul etmeyi reddetti. KGBnin desteğiyle Königsberg çevresinde kapsamlı araştırmalar yaptı, panellerin şehrin altındaki tünel ağında gizlenmiş olduğuna inanıyordu ama bir sonuç alamadı.
Odanın çek sınırındaki eski tuz madenlerinde saklandığını, Litvanyada bir lagüne batırıldığını, Amerikaya kaçırıldığını söyleyenler de oldu. KGBnin kapsamlı soruşturmalarının, Amber Odasını yok etme hatasını örtbas etmek için bir oyun olduğunu söyleyenler de çıktı.
Sovyet hükümeti, 1979da odanın bir kopyasını yapmaya karar verdi ancak 18. Yüzyıl zanaatkarlarının kehribar işleme becerilerinin çoğu kaybolmuştu. Yapıştırıcılarda ve boyalarda kullanılan malzemeler artık bilinmiyordu.
Ayrıca orijinal odaya dair çok az referans fotoğraf vardı. Orijinali 13 yılda tamamlanan odayı yeniden inşa etmek 24 yıl sürdü ve 11 milyon dolar harcandı. Odanın bir yerlerde keşfedilmeyi beklediği ya da gizli bir koleksiyonun en kıymetli parçası olarak saklandığı teorileri ise hiçbir zaman gücünü kaybetmedi.