DSG, Şam ve Türkiye üçgeni: Kürtler ABD’nin müttefiki

PeyamaKurd - Türkiye ve Suriye'nin son dönemde diplomatik ilişkilerini yeniden tesis etme yönünde gösterdikleri istekliliğin, ilerleme kaydettiği belirtilen analizde, böyle bir normalleşmenin daha geniş bölgesel etkilerinin de olabileceğine dikkat çekildi.

ABD'nin önde gelen ve gölge CIA olarak adlandırılan düşünce kuruluşlarından Stratfor'da, Türkiye ve Suriye arasında son dönemde gerçekleşen normalleşme adımlarının ve bu adımların hem bölgeye hem de iki ülkeye olası etkilerinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Analizde; Türkiye'nin her an bölgede bulunan silahlı grupları bölgeden çıkarmak için bir operasyon başlatabileceği ve Trump'ın göreve gelmesi halinde ABD'nin, Suriye'deki askerlerini çekebileceğini ve bu durumun, Türkiye ve Suriye'nin bölgedeki dengeleri kendi lehlerine yeniden şekillendirmelerini sağlayabileceği belirtildi.

***

Erdoğan’dan çağrı, Esad’dan yeşil ışık

Türkiye ve Suriye yakın vadede diplomatik ve ekonomik ilişkilerini yeniden tesis etme yolunda ilerleme kaydedecek gibi görünüyor. Ancak iki ülkenin birbiriyle rekabet halindeki güvenlik zorunlulukları, tam ölçekli normalleşmeyi zorlaştıracak ve iki ülke arasında şiddete dönüşebilecek gerginliklerin devam etmesine neden olacaktır.

7 Temmuz'da Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin yakında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ı Türkiye'yi ziyaret etmesi için davet edebileceğini söyledi. 2011'de başlayan ve Türkiye'nin Esad hükümetine karşı olduğu sürecin ardından, böyle bir ziyaret ilk kez gerçekleşmiş olacak.

Erdoğan böyle bir ziyaretin daha geniş amaçları olacağını ve Türkiye'nin Suriye ile ilişkilerini savaştan önceki seviyeye getirmeyi umduğunu vurguladı. Bu arada Esad da Erdoğan'la görüşmeye açık olabileceğini belirtti.

Irak hükümeti de Erdoğan ve Esad arasında bir görüşmeye ev sahipliği yapmayı teklif etti ve bölgesel diplomatik ivme normalleşme ihtimalini desteklemeye başladı.

Nisan 2023'te Türkiye, Suriye, Rusya ve İran, Moskova'da düzenlenen dörtlü bir toplantıda benzer çabalarda bulunmuş ve Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesi için "somut adımlar" atılması üzerinde durulmuştu.

 

***

Türkiye, Suriye’nin kuzeyindeki bölgeleri kontrolüne geçirdi

2011 yılında Esad'a karşı muhalif grupları destekleyen Türkiye, kendi ülkesinde güvenlik için bir tampon bölge oluşturmak ve Suriye'deki Kürt güçler ile mücadele etmek için tasarlanan operasyonlarda, Suriye'nin kuzeyindeki büyük bölümünü kontrolü altına geçirdi.

2020'den bu yana Suriye ve Türk güçleri arasında büyük çaplı çatışmalar nadiren görülse de Türkiye destekli gruplar ile Suriye, Rusya ve İran güçleri arasında, çoğunlukla Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib ve Halep vilayetlerinde çatışmalar devam ediyor.

Bölgesel olarak Suriye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi eski rakipleriyle normalleşme yolunda kayda değer diplomatik başarılar elde etti.

Türkiye için normalleşme, sınırları içinde yaşayan bir milyondan fazla Suriyeli mülteciyi potansiyel olarak ülkelerine geri göndermenin yolunu açıyor ki bu da Türkler arasında artan Suriyeli mülteci karşıtlığı nedeniyle Ankara için giderek daha büyük bir sorun haline geldi.

***

Demokratik Suriye Güçleri, Şam ve Türkiye üçgeni

Diğer yandan Türkiye, Suriye'nin kuzeyinde terör örgütü olarak kabul ettiği Demokratik Suriye Güçlerine (DSG) karşı kendini güvence altına almaya da çalışıyor.

Ankara, Şam'la işbirliğini bu güvenlik ihtiyaçlarını karşılamanın bir yolu olarak görebilir.

Suriye açısından ise Türkiye ile normalleşme, hükümetin hayatta kalmasına yönelik akut bir güvenlik tehdidine kesin bir son verecek, çok ihtiyaç duyulan kuzey ticaret yollarını yeniden açacak ve Suriye'nin iç savaş dönemindeki izolasyonunu sona erdirmek için büyük bir diplomatik zafer olarak kabul edilecek.

Normalleşme aynı zamanda, Suriye'de bulunan Türk birliklerinin tamamen çekilmesine giden yolu açarak 13 yıllık iç savaşı Esad hükümeti için bir zaferle sonlandırabilir.

Erdoğan ve Esad'ın yakın vadede bir araya gelip gelmeyecekleri belli olmasa da Türk ve Suriyeli diplomatlar gerilimi azaltma ve diplomatik ilişkileri yeniden tesis etme olasılığını görüşmeye devam ediyor.

Ancak; Türkiye açısından sorun olarak gördüğü Kürt güçlere yönelik kapsamlı bir çözüm getirilmeden ya da Suriyeli mültecilerin hükümet kontrolündeki topraklara dönmeleri için net bir yol açılmadan Suriye içindeki tampon bölgelerini terk etmesi pek olası değil.

***

ABD’nin bölgedeki müttefiki Kürtler

ABD güçleri Kürtleri bölgede müttefik olarak görüyor ve onları Suriye devletine dahil etmek zorunda hissetmesi pek olası değil… Diğer yandan Türkiye de her an DSG’yi bölgeden çıkarmak için bir operasyon başlatabilir.

ABD ve Kürtler Suriye'nin küçük petrol rezervlerini de kontrol ediyor. Şam bu durumdan şikayetçi.

Son olarak, ABD yaptırımları Suriye'nin yıkılan altyapısını yeniden inşa etmek için ihtiyaç duyduğu uluslararası yardımı almasını zorlaştırarak ticaretin önünü daha da tıkıyor ve Türkiye'nin, Suriye'nin yeniden inşasına olan ilgisini azaltıyor.

Dikkat çeken nokta ise Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ABD'nin Suriye'den çekilme olasılığına hazırlanırken, Suriyelilerle de görüşmeler yapıyor.

Çünkü ABD, özellikle gelecekteki olası bir Trump yönetimi altında Suriye'den çekilebilir ve bu da Türkiye ile Suriye'nin kuzeydoğudaki dinamikleri kendi lehlerine yeniden şekillendirmelerini sağlayabilir. Trump 2019'da ülkedeki askerlerini aniden çekmeye kalkışmış ancak yaygın siyasi tepkiler üzerine bu politikadan hızla geri adım atmıştı.

Trump yönetimi görevdeyken Suriye, Rusya, İran ve Türkiye'nin IŞİD’e karşı mücadele edebileceğini belirterek, ABD askerlerinin Suriye'den çekilmesi için bastırmıştı.

Donla Trump'ın yeniden iktidara gelmesi halinde Beyaz Saray yetkilileri muhtemelen bu argümanları yeniden dile getireceklerdir.

Bu Haber 78114 defa okunmuştur.