Efrin'de 20 binin üzerinde tarihi eser kaçırıldı
PeyamaKurd - Türkiye’nin ‘Zeytin Dalı Harekâtı’ adıyla başlattığı Efrin operasyonu ardından Kürtlere ait tarihi yerlerin tahrip edildiği ve 20 binin üzerinde tarihi eserin kaçırıldığı bildiriliyor.
20 Ocak 2018 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ile Özgür Suriye Ordusu’na (ÖSO) bağlı gruplar Rojava’nın Efrin kentine ortak bir operasyon düzenlemiş YPG’nin bölgede çekilmesi ile birlikte 18 Mart’ta operasyon son bulmuştu. ÖSO’nun kontrolüne geçen kentte yüz binlerce kişi göç etmiş, Kürtlere ait ev, işyerleri, mal ve mülkleri talan edilmişti.
Efrin İnsan Hakları Örgütü’nün yayımladığı raporda Efrin’de yağmalama, adam kaçırma, fidye ve cinayetlerin yanı sıra tarihi, kutsal yerlerin tahrip edildiği ve paha biçilmez tarihi eserlerin yurtdışına kaçırıldığını gözler önüne seriyor.
Raporda yer alan bilgilere göre, ÖSO’ ya bağlı gruplar Efrin’de 42 tarihi yer, arkeolojik höyük ve kutsal mekanda hazine aradı, tahrip veya talan edildi. Bu yerlerde alınan 20 bin tarihi parça çalınarak yurtdışına çıkarılarak satıldı.
Efrin İnsan Hakları Örgütü’nün rapor ile birlikte yayımladığı resimlerde, Eyn Dara ve Cindirês höyüğü, Hurriler döneminden kalma tarihi kalede çok sayıda tarihi eserin tahrip edilerek yağmalamanın boyutunun ne kadar büyük olduğunu gözler önüne seriyor.
Tarihi M.Ö 2 binli yılara dayanan Rojava’nın Efrin kentinde, Genç Hittit döneminden kalma UNESCO'nun 'Geçici Tarihi Miraslar Listesi'nde yer alan Ayn Dara Tapınağı, M.Ö. 9. yy ya da 8. yüzyıldan kalma, Luvi dilinde yazıtlar, Duderî Kilisesi, Marmoran Kilisesi gibi tarihi yerlerin yanı sıra 25 açılmayı bekleyen tarihi höyük bulunmuştur.
Öte yandan AFP'nin muhabiri Delil Süleyman bölgeden geçtiği bir haberde, Ayn Dara Tapınağı'nda 3 bin yıldır aynı yerde duran aslan heykellerinin, Türk savaş uçaklarının Zeytin Dalı Harekâtı kapsamında düzenlediği hava operasyonlarında Demir Çağı'nın en önemli miraslarından biri olan bu heykellerden de geriye yalnızca aslanların pençelerinin kaldığını yazmıştı.
Efrin kentinde tarihi yerlere yönelik gerçekleşen yağmalama ve savaştan ötürü gerçekleşen tahribata ilişkin açıklama yapan Suriye Tarihi Eserler ve Müzeler Müdürlüğü Ayn Dara'daki yıkımdan Türkiye'yi sorumlu tutarak, kınamış dünyadaki akademisyen, uluslararası kuruluş ve halkların tarihine önem veren örgütlerin bu konuda sesiz kalmaması ve bu yağmayı durdurmak için harekete geçilmesi çağrısı yapmıştı.
1- Ayn Dara Tapınığı
2- Şera ilçesindeki Hurri Kalesi
3- Qestel Cindo’daki Ezdilere ait kutsal Şêx Hemîd Türbesi
4- Şera ilçesindeki Ezdilere ait Baflûnê Türbesi.
5- Şera ilçesindeki Qere Curên Türbesi.
6- Şera ilçesindeki Şînka Türbesi.
7- Şera ilçesindeki Nurîr Dersimî ve eşinin yer aldığı Şêx Henan Türbesi.
8- Efrin’in Xelnêrê köyündeki a Saraqizê Türbesi.
9- Cindirês ilçesi Kanî Gewrkê köyündeki Şêx Ebdulrehman Türbesi.
10- Îska köyünün mezarlığı
11- Şera ilçesindeki Hurriler döneminde kalma antik tiyatro
12- Şera /Dêr Siwanê höyüğü
13- Şera / Girê Ereb Şêxo höyüğü
14- Şera / Kefer Romê höyüğü
15- Parsexatûnê Dağı.
16- Omera – Berava köyündeki höyükler
17- Qîbarê köyü
18- Stêr köyü höyüğü
19- Cindirês / Hemamê köyünde bir tarihi taş
20- Reco / Elbîskê köyü
21- Cindirês / Kora köyündeki tarihi kuyular
22- Reco’daki Meydan Ekbes höyüğü
23- Cindirês’in Sîdankê köyündeki tarihi yerler
24- Cindirês’in Kora köyündeki Elotê kuyusu
25- Reco – Gewinda köyündeki Şêxmûs Türbesi
26- Reco Sêmalka höyüğü
27- Cindirês / Çobana köyü Xeraba Elo harabeleri
28- Cindirês / Qurbê köyü harabeleri
29- Cindirês’deki tarihi höyük askeri ve helikopter pistine çevrildi
30- Şiyê / Turmîşa köyündeki Xeraba Reza harabeleri
31- - Ziravkê höyüğü
32- Mabeta / Ereba köyü harabeleri
33- Efrin / Eyn Hecerê köyü höyüğü
34- Mabeta / Girê Kitix höyüğü
35- Mabeta / Girê Durumiyê höyüğü
36- Mabeta / Gemrûkê köyü höyüğü
37- Bilbilê / Yexmûr Dada Türbesi
38- Bilbilê / Ebîdanê höyüğü
39- Şêrewa / Beradê höyüğü
40- Şêrewa / Kîmarê köyü harebeleri
41- Şêrewa / Birc Ebdalo köyü harebeleri
42- Şêrewa / tarihi Duderî mağarası
BasNews
Bu Makale 42121 defa okunmuştur.