ABD'nin çekilmesi mümkün mü? Çekilirse hangi sonuçları doğurur?

PeyamaKurd – ABD, güçlerinin Irak'tan çekilmesinin ayrıntılarını görüşmek için Bağdat ile ciddi diyaloga başlama arzusu taşırken bu çerçevede bir görüşmesinin yapılması da yakın görünüyor.

Independent Arabia'da yayımlanan bir analizde ABD'nin Irak'tan çekilmesi konusu ele alındı. Yazıda, ABD’nin çekilme sürecini görüşmek amacıyla müzakerelere başlayabileceği mesajının Bağdat'taki yansımaları ele alındı. 

ABD’den Irak’a görüşmelere hazırız mesajı

ABD'nin Irak büyükelçisi Alina Romanowski, geçen çarşamba günü Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin'e gönderdiği bir mektupta müzakerelere başlamaya hazır olduğunu ifade etti. Ayrıca ABD, bu adımla önkoşulları kaldırdı. Bunlardan en önemlisi, İran destekli Irak silahlı gruplarının öncelikle kendilerine yönelik saldırıları durdurmasıydı.

Irak Dışişleri Bakanlığı ise mesajı önemli gördüklerini ve Başbakan Muhammed Sudani'nin konuyu dikkatle inceleyeceğini duyurdu. Görüşmelerin birkaç ay hatta daha uzun sürmesi beklenirken, sonuçlar tahmin edilemiyor. Ama ABD güçlerinin geri çekilmesi yakın zamanda gerçekleşmeyecek gibi duruyor. 

ABD’nin adımı, Irak'taki ABD üslerinin İran'a sadık silahlı gruplar tarafından saldırılar ile karşı karşıya olduğu bir zamanda geldi.

Bağdat ile Washington arasında yürütülecek müzakereler ile terör örgütlerinin hem Irak hem de Suriye'deki faaliyetleri göz önüne alındığında, ABD’nin çekilmesi Irak'a gölge düşürecek ve ekonomik sorunlara yol açacak.

ABD, IŞİD'in geri dönüşünü önlemek amacıyla Irak'ta 2 bin 500 askeri personel görevlendiriyor. Ayrıca ABD öncülüğünde IŞİD'le mücadele için kurulan koalisyonun bir parçası olarak Irak'ta çoğu Avrupalı olmak üzere diğer ülkelerden gelen yüzlerce askeri personel bulunuyor. Terör örgütü, 2017'de yenilgisini ilan etmişti.

Irak-ABD görüşmeleri uzun sürebilir

Siyasi ilişki gözlemcileri, özellikle müzakerelerin uzun sürebileceği göz önüne alındığında, Washington'un Irak'tan güçlerini hızla çekme ihtimaline yer vermiyor. 

Irak Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü Gazi Faysal, "ABD, ilişkileri düzenlemek için müzakereler yürütecek ama Irak'tan çekilmeyi şu an için tartışmayacak” görüşünde.

Faysal, sözlerini şöyle sürdürdü:

Şu anda ele alınan konu, ABD kuvvetlerinin çekilmesi meselesi değil, daha çok Irak ile uluslararası koalisyon ülkeleri arasındaki ilişkinin, her birinin uzmanlık alanına göre düzenlenmesidir. Irak ve ABD arasındaki Çerçeve Anlaşması'nın da geçerliliği devam ediyor. Bu önemli ortaklık anlaşması, Washington ile Bağdat arasındaki ilişkileri çeşitli düzeylerde koordine etmeye ve derinleştiriyor. ABD, bu alanda ciddi destek sağlayabilir.”

Hızlı geri çekilme düşünülmüyor

Siyaset bilimci İsam el-Feyli ise, "ABD'nin geri çekilmesinin hızlı olmayacağını" belirtti.

Feyli, "ABD kuvvetlerinin Irak ve Suriye'den çekilmesinin ardından terör örgütleri faaliyetlerine başlayabilir. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın açıklaması, uluslararası koalisyon misyonunun başka bir aşamaya taşındığını doğruluyor; ancak bu, danışmanların geri çekilmesi anlamına gelmiyor. Özellikle Irak hükümeti, bu durumun Irak ile ABD arasında yeni bir dönemin başlangıcını oluşturduğunu teyit ediyor" dedi.

Amerikan Foreign Policy dergisi geçtiğimiz çarşamba günü, yaptığı bir haberde ABD’nin Orta Doğu için kararsız kaldığını ve Irak ile Suriye’den çekileceğini iddia etmişti.

ABD'nin geri çekilmesi terör örgütlerini hareketlendirir

Feyli şöyle devam etti:

"Rusya'nın Ukrayna savaşıyla meşgul olması ve ABD'nin Suriye'den çekilmesi, terör örgütlerini güç kullanarak hareket etme konusunda alarma geçirecek ve Suriye'de kırılgan bir güvenlik durumu yaratacaktır.

O zaman bu durum Irak'a da yansıyabilir ve dolayısıyla tüm bu konular ABD-Irak görüşmelerinin masasında kendine yer bulur.

Eğer Irak hükümeti, müttefik bir ülke olarak ABD ile mevcut ilişkinin niteliğini sürdürmeyi seçerse, bu durum silahlı grupların varlığı nedeniyle daha fazla iç gerilime yol açacak. ABD'nin birkaç ay içinde geri çekilmesi bir fanteziyi temsil ediyor. 

ABD için geri çekilme imkânsız

ABD'nin bu dönemde geri çekilmesini "imkânsız" olarak nitelendiren Gazeteci Ali Bider ise konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Silahlı grupların vizyonuna göre çekilme fikrinin hayata geçirilmesi şu anda mümkün değil. Aksi takdirde bu, sadece Irak için değil, bölgedeki ABD varlığı açısından da bir yenilgi, silahlı gruplar açısından ise bir zafer olarak değerlendirilecektir" dedi.

Son olarak Bider, "2011'deki çekilme konusunda 2008'de mutabakata varıldı. Eğer istenirse ABD'nin çekilmesinden önce yıllar sürecek müzakereler yapılmalı. ABD'nin geri çekilmesi güvenlik ortamını karıştırabilir ve kaosa neden olabilir, bu yüzden bu konuyu bölge sakinleşene kadar rafa kaldırmalıyız.

ABD, Irak'taki varlığını stratejik bir varlık olarak görüyor ve bu nedenle bu dönemde geri çekilmesi imkânsız" vurgusunda bulundu.