Dr. Newzad Hetuti: Pezeşkiyan’ın Kürdistan ziyareti siyasidir ve mesaj verdi!

PeyamaKurd - Newzad Hetuti, İran lideri Mesud Pezeşkiyan’ın Kürdistan Bölgesi ziyaretinin siyasi olduğunu ifade ederek, bölgeye yönelik bölme politikasının devam ettiği mesajını verdiğini söyledi. 

Selahaddin Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişikler Bölümü’nde görev yapan Dr. Newzad Hetuti, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın Kürdistan Bölgesi ve Irak ziyaretlerini değerlendirdi.

PeyamaKurd’a konuşan Dr. Newzad Hetuti, Pezeşkiyan’ın özellikle Kürdistan Bölgesi’ni ziyaret etmesini önemli görüyor fakat ilişkilerin iyi olması yönünde umutsuz.

Newzad Hetuti’ye göre, birliğin olmaması İran’ın, Kürdistan Bölgesi’nin içişlerine karışmasına zemin hazırlıyor.

Newzad Hetuti konuya dair şunları dile getiriyor:

“İlk kez bir İran Cumhurbaşkanı Kürdistan Bölgesi’ni ziyaret etti. Bu açıdan önemli. Ama bölgenin İran ile olan ilişkileri zordur. Siyasi ve ekonomi başta olmak üzere birçok alanda Kürdistan Bölgesi ile İran arasındaki ilişkiler İran’ın istediği doğrultuda gelişiyor. Çünkü İran, her zaman Kürdistan’ı kendisi için bir tehdit olarak görüyor. Bunun için Kürdistan Bölgesi İran karşısında çoğu zaman siyaset yapamıyor.

Görüşmede Pezeşkiyan bahsetmiş, İran ile Kürdistan Bölgesi arasındaki en büyük sorunlardan birisi ABD’nin, Irak’taki varlığıdır.

İran sadece Irak’ta değil, ABD’nin Kürdistan Bölgesi’nde de Suriye’de kalmasını istemiyor.

Bu iki taraf arasında çok ciddi bir krizdir. İkinci önemli sorun ise İran, Kürdistan’ın petrol ve doğalgaz kaynaklarını kesmek istiyor, bölgeyi küçültmek istiyor. Bir diğer sorun ise İran’ın destek verdiği silahlı grupların Kürdistan Bölgesi üzerindeki baskıları. İran onları sopa olarak kullanıyor.”

***

Hamaney’in kontrol ettiği İran’ın derin devletinin Kürdistan Bölgesi’ni her zaman tehlike olarak gördüğünü savunan Dr. Newzad Hetuti, “İran büyük bir devlettir, zordur.

Cumhurbaşkanı değişebilir, bazı durumlarda söz sahibi olabilir ama derin devletin karar verdiği birçok şeyde taviz verilmiyor. Bunun başını Hamaney ve Pasdaranlar çekiyor. Kürdistan Bölgesi de onlar için bu konuda kırmızı çizgidir. 

Reformistler, siyasi ve başka bazı konularda ilişkiler geliştirip adım atmak isteyebilirler ama onların çizgisini aştıkları gibi müdahale ederler. Özellikle ABD’nin Kürdistan Bölgesi ve Irak’ta varlık göstermesi konusunda asla taviz vermezler. Onlar Kürdistan Bölgesi’nin zayıflamasını isteyen ekiptir” ifadelerini kullandı. 

Pezeşkiyan, neden Erbil ve Süleymaniye’de resmi karşılandı?

Pezeşkiyan’ın, Erbil ve Süleymaniye’de farklı olarak resmi karşılanması konusunda ise şu değerlendirmeyi yaptı:

“Böylesi bir durumun yaşanması kesinlikle güzel bir gelişme değildir.  İran’ın Kürdistan Bölgesi’ne yönelik olumlu bir mesajı olsaydı eğer resmi olarak sadece başkent Erbil’e yaptığı ziyaret yeterliydi. Süleymaniye’ye gitmesine gerek kalmazdı. İran burada bazı mesajlar verdi.

Süleymaniye İran için çok önemlidir. İran, şimdiye kadar Kürdistan’a yönelik bölme politikasını izliyor. Bunu bir kez daha gösterdi. Bölgedeki siyasi krizin var olmasında İran’ın etkisi büyüktür. Kürt ulusalcılığa karşı İran’ın bir siyaseti var ki o da şu an Süleymaniye’de organize ediliyor.

Pezeşkiyan’ın hem Erbil’e hem de Süleymaniye’ye ziyaret gerçekleştirmesi normal bir şey değildir. Siyasi bir ziyaretti. İran, şüphesiz Kürdistan Bölgesi’nde her zaman iki ayrı yönelik istiyor.”

Kürdistan’da birlik sorunu

Kürdistan’da askeri ve siyasi birlikteliğin olmadığı eleştirisinde bulunan Hetuti, “Kürdistan’da eğer sadece bir askeri güç, birlik içinde bir siyasi irade olsaydı İran’ın bölgeye müdahale etme şansı asla olmazdı, ama maalesef birlik ve beraberlik yok. Birliği olmaması Kürtlerin düşmanları için birer fırsattır. Bu Kürtlerin en büyük tarihi sorunudur” şeklinde konuştu.

Rojhilatlı Peşmergelerin çıkarılması

Konuşmasında Rojhilatlı (Doğu Kürdistan) Peşmergelerin Süleymaniye’de bazı kamplardan çıkarılmasına da değinen Hetuti şunları aktardı:

“Irak ile İran arasında yapılan yeni bir anlaşmaya göre, bölgede bulunan Rojhilat silahlı gruplarının çıkarılıp Pasdarların yerleştirilmesi var. Bunların gerçekleştirmemesi durumunda İran’ın Kürdistan Bölgesi’ne yönelik yeni füze saldırıları tehlikesi var. İran istekleri artabilir, daha fazla taviz isteyebilir. İran çok zorlarsa birçok durumda Kürdistan Bölgesi karşı koyamayabilir.”