PeyamaKurd - Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı Alican Ebedinoğlu, Diyarbakır esnaflarına ilişkin güncel durumu ve çalışmalarını PeyamaKurd’a değerlendirdi.

 DOLAR’IN YÜKSELMESİ, İŞ YERLERİNİN KAPATILMASINA İŞTEN ÇIKARILMALARA SEBEP OLACAK

 Sur'da yaşanan olaylar başta olmak üzere, çatışmalı süreçten etkilenen esnafın mevcut durumu nedir? 

3 yıl önce Diyarbakır’da ve bölgede ciddi tahribatlar yaşandı. Bölgede hem ticari olarak hem de ekonomik olarak halk ve esnaf çok fazla etkilendi.  O dönem yaklaşık 800’e yakın esnaf iş yerini kapatmak zorunda kaldı. Bunların içinde en az 200’ü Sur’da olan esnaflardı. Tüm bu tahribatların ardında ayakta kalan iş yerleri için hükümet yetkilileri ve ilgili bakanlarla ciddi çalışmalar yaptık. Faizsiz olarak 50 bin TL kredi verildi ve bundan 450 kişi faydalandı. 2700 esnafımız için de 3000 TL'lik kira yardımı alabildik. Sigorta vergi dairesinden borçlar için erteleme talebimiz olmuştu.  Esnaf toparlanmaya başlamıştı.  Sur'daki esnaflarımız da dâhil olmak üzere. Bu durum bizi sevindirmişti. Sur ilçesindeki esnaflar için inşa çalışmalarının bitmesi canlılık getirmişti.  Yaz aylarında Diyarbakır nüfusu azalıyor ama Mayıs Haziran aylarında beklentimizin üzerinde bir hareketlilik yaşandı. Esnafımızın da yüzü gülüyordu.  

Sur ilçesinde yasak sonrası esnaf ziyaretlerinde bulundunuz.  Şimdi ile kıyaslandığında esnafın toparlandığını söyleyebilir miyiz? 

Defalarca esnaf ziyaretlerinde bulunduk. İnşaat sürecinde esnaf çok mağdur oldu. O süreçte de ilgili kamu kurumları ile ziyaretlerde bulunduk. O sürece göre şimdi esnaf daha rahat, ulaşım sıkıntısı yok. Tabi ki o dönem çok kötüydü ancak şimdi çok daha rahat bir süreç yaşanıyor.  Beklenti içerisindeydik. Sur’daki esnafımız yeni yeni iş yerleri açmakta. Hizmet sektörü başta olmak üzere birçok sektörde yeni iş yerleri kurulmaya başlandı çünkü Diyarbakır bir turizm şehri.   

Doların yükselmesi ve yapılan zamlar esnafı nasıl etkiledi?

Doların yükselmesi ismine artık devalüasyon denilebilir.  Yaklaşık iki ay içinde  yüzde 30’a yakın bir artış gerçekleşti. Bugün doların yükselmesi her kesimi etkiliyor. Esnaf ve sanatkârlarımızın yapmış olduğu her şey dolara endekslidir. Haliyle yükselme olunca esnaf ve sanatkârlarımızda olduğu gibi Türkiye’deki her kesimi etkilenecektir. Geçmişte de yaşadık. Umuyorum ve diliyorum ki geçici bir yükseliş olur. Şayet düşmez ise bölgemiz daha çok etkilenecek. Çünkü zaten 3 yıl önce yaşamış olduğu travmanın etkisini yavaş yavaş üzerinden atıyor.  Bugün bununla birlikte ciddi bir tedbir alınmazsa ve yükselme devam ederse bunun yansımaları 5-6 ay sonra ciddi anlamda hissedilecektir.  İş yerleri kapatılmak zorunda kalınacak işten çıkarılmalar yaşanacak. Birçok esnaf, sanatkâr ve tüccarımız bu durumdan nasibini alacaktır.  

DESOB olarak son birkaç yıl göz önüne alındığında üyelik durumunuz nasıl bir seyir izliyor? 

Diyarbakır esnaf ve sanatkârlar birliğine bağlı 42 tane meslek odası 4 bine yakın üye bulunmaktadır.  Bölgenin en büyük teşkilatıdır. Birçok alanda hizmet vermeye çalışıyoruz.  DESOB un ciddi bir kuruluş haline geldiğini mesleki eğitimlere ciddi anlamda hız verildiğini söyleyebiliriz. Yeni girişimcilerle birlikte ciddi bir zirve yaptık.  Örneğin bir tane tatlıcıda 5 kişi çalışıyor, bir ciğercide 10 kişi çalışıyor.  Bunları hesapladığımız zaman 80 bin ile 100 bin arasında istihdam demek. Tüm bunlar DESOB’un üye sayısının artması demek.

Diyarbakır tarih kokan, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir kent. Diyarbakır'ın yeniden cazibe merkezi haline gelmesi için herhangi bir çalışmanız var mı?

Türkiye’de 2016 yılında KOSGEB üzerinden iş yeri desteği alan kişi sayısı 500’e yakındır.  Türkiye’de birinci olmuştur.  Çabalarımız ve çalışmalarımızla yeni iş yeri açmak isteyen kardeşlerimiz 50 bin TL ye yakın hibe desteği aldı.  100 bin TL faizsiz destek aldı.  Hala girişimcilik ilgili eğitimlerimiz devam ediyor. Geçen yıl 1000’e yakın eğitim verdik. Bu sene de eylül ayında bitecek şekilde 800’e yakın genç kardeşimize eğitim vereceğiz. Yıllardır bölgenin sanayisinin kalkınması için onlarca teşvik paketi açıldı.  Şu anda Diyarbakır’da sanayide  istihdam sayısı 4500 yani batıda bir fabrikanın çakışan sayısı kadardır. Oysa esnaf alanında istihdam sayısı 10 binlerle eş.  Mevcut ve küçük işletmelerin desteklenmesi gerekir.  Bu teşvik paketlerinin küçük işletmelere dağılması, istihdama daha büyük katkısı olacaktır.   

Son olarak Diyarbakır esnafının sizden talepleri nelerdir?

Esnafın bizden en önemli talebi değişim ve dönüşümlerde yeniliklerde desteklerin sağlanması. Çünkü biliyorsunuz değişim ve dönüşümler yaşanıyor.  Süper ve hiper marketlerin artması ile büyük kayıplar yaşanıyor. Market sektörlerinden, market zincirlerinden küçük esnaf ciddi anlamda etkileniyor. En büyük talebi hem bizden hem genel merkezimizden yasal düzenlemelerin yapılması. Bununla birlikte gelişigüzel açılan marketlerin  bir standarda uydurulması. Son 2 yılda sadece bakkallar odamızın 2 bine yakın işletmesini kapatmak zorunda kalan esnaf ve sanatkârımız var.  Esnafın en önemli taleplerinden bir tanesi sicil affıdır. Çek ve senetlerden dolayı iş yerinin ödemesini yapamayan esnafımız bankalar nezdinde sabıkalı sicili durumda görünüyor.  Biz hükümetten defalarca sicil affı istedik. Esnafın ayakta kalması için şart.  Çünkü küçük krediler veriliyor, düşük faizli krediler veriliyor onlardan faydalanamıyorlar. Sicil affı 2017'nin Ocak ayında çıktı ancak istediğimiz şekilde değildi.  Bizim istediğimiz şekil bu sicil affı ile bankalar üzerinde bir yaptığımın olmasıydı. Evet, sicil affı çıkmıştı ama bankalar keyfi bir şekilde bunu gündemlerine almadılar.  Geçmiş senelerde çek veya senetten dolayı bir işlem yapılmışsa o sicil önümüze engel olarak çıkıyor ve krediden faydalanamıyorsunuz. Bunu yanı sıra esnafımızın talebini dile getirmeye çalıştık. Bölgeler arası esnafların arasındaki dengesizliğin ortadan kalkması için küçük esnafımızın risk içinde olmaması gerekmektedir. Bağkur, SSK ve vergi yardımlarından faydalanması gerektiğine inanıyoruz. Bu yönlü çalışmalarımız var. Bu ve buna yönelik talepleri esnafımız bize iletiyor. Bizde sadece Diyarbakır olarak değil aynı zamanda bölge temsilcisi ve yönetim kurulu üyesi olarak bölgenin sorunlarını toplayıp rapor haline getirip Ankara’da ilgili bakanlarla görüşmeler yapmaktayız.

Bu Makale 42128 defa okunmuştur.