Ziwan seba yewfamkerdişî amûrêk o. Ziwan aletê resnayîşê fikr û waştişanê merdimî yo. Mabênê fikr û ziwan de pêwendîyêka pêt esta. Eynî wext de ziwan wezîfeyê îzahkerdişê hîsan/hestan zî ano ca. Meramê şexsî û komelkî pêro bi ziwan îfade benê. Semedê aye ra zî aîdîyeto millî/neteweyî û ziwan pabeste yê. Ziwan, teyna ziwan nîyo. Ziwan, fikr o, nasname yo, xonaskerdiş o!

Mîyanê Kurdan de girîngîya fikrê neteweyî çi bo ya wendiş û nuştişê Kurdî zî o yo. Çimkî o keso ke bi ziwanê xo biwano û binuso, bi xo, bi ziwanê xo û bi miletê xo hesîyeno û nas keno. Xora her çî bi xonaskerdişî dest pê keno. Çîyêko ke ti nêzanenî û nas nêkenî mumkin nîyo ke semedê ci çîyêk zî bikerî. Verê xebat û îcraetî, hizr/fikr û hişmendîye lazim a. Ziwan, semedê ke ferq keno mabênê miletan, fonksîyonê awankerdişê nasnameyî zî ano ca.

Nasname û hafizaya civakî/komelkî bingeyê ziwanî ser o awan benê. Gama ke ziwanê civakêkê îmha bibo tey hafiza û nasnameya ci zî îmha benê. Coka, gama ke miletê serdestî wazenê miletanê bindestan îmha bikerê verî ziwanê înan îmha kenê. Û gama ke miletê bindestî zî wazenê xo bindestîye ra xelas bikerê, bi ziwanê xo nasnameya xo vejenê aver û xo serdestanê xo ra cîya kenê. Seba Kurdan girîngîya ziwanê Kurdî zî nê sebeban ra ya. Ziwan faktoro tewr pîl o ayabîyayîşî hestanê millîyan de...

Şertanê ewroyîyan de heme pêser çend çîyî mendê ke estbîyayîşê miletan pawenê. Û înan ra çîyo tewr girîng ziwan o! Semedê ke ziwanê miletan demêko derg de virazîyenê no proseso derg de tesîrê bawerî, coxrafya û tarzê cuye zî ziwan ser o virazîyeno. Nê çîyî wayîrê tesîrêko gelek pîl ê ziwan û edebîyatê miletan ser o. Ziwan hafizaya miletan o.

Hem hetê tarîxî hem zî hetê civakî ra. Merdim bi kamcîn ziwanî qisey bikero û bicuyo roj bi roj xo aîdê ê miletî hîs keno û peynîye de zî beno ê miletî ra. Merdimo ke ziwanê xo vindî bikero kulturê xo, heq û hiqûqanê xo û eslê xo zî vindî keno. Peynîya peynîye de zî beno bêesil û mîyanê miletanê bînan de helîyeno şono.

Na rastîyêk a ke hetê fîzyolojîk ra zêde ferq mabênê Kurdan û Tirkanê Tirkîyeyij de çino. Sey nimûne, rengê çermê ma sey yewbîn o, şiklê çimanê ma sey yewbîn o, bejna ma sey yewbîn o ûsn. Yanî hetê fîzîkî ra çîyêko ke wina dîrekt ferqê ma û înan bidero nîşan(sey nimûne; ferqê rengsîyayî û rengspîyanê emrîkayijan) çino.

Badê qelsbîyayîşê sîstemê ma yo eşîrî êdî hetê xoradayîş û urf û adetan ra zî zêde ferq mabênê ma de nêmendo. Merdim Kurdêk û Tirkêkê bidero têhet û yew teber ra pi ra biewno, mabênê înan de ferq nêvîneno û pê nêvejeno ke kamcîn Kurd, kamcîn Tirk o. Welhasil ziwanê Kurdî ra teber mabênê Kurdanê bakurij û Tirkanê Tirkîyeyijan de zêde ferq nêmendê. Gama ke o zî dest ra şiro Kurdî mîyanê tirkan de helîyenê û vindî benê şinê.

Ê domanê şima yê ke bi tirkî pîl benê do siba disba vajê "Eya, ma de zî kurdîtî esta. Bawê mi înan bi Kurdî qisey kenê. La ez Kurdî nêzana. Mi rê ferq nêkeno, ha Kurd ha Tirk. Ma heme bira yê. Ma heme no welat de cuyenê." Badê ke ê domanî pîl bîyê û domanê înan zî virazîyayê, do domanê înan zî vajê "Ez Tirk a, Kurdî nêzana. Kalik malikê ma zanayêne la ma nêzanê.

Ma êdî bîyê Tirk. Ez Tirk a û seba nê çîyî eşkena canê xo zî bidera!" Belê, rastîye na ya! Eke şima domananê xo dir bi Kurdî qisey nêkerê do aqubetê înan wina bo. Xelasîye çina! Oyo ke nêwazeno zurîyetê ey bikewo nê halî, bedelê ci çi beno wa bibo ganî domananê xo dir bi Kurdî qisey bikero û nêverado ke zimanê Tirkî bikewo zerrê keyeyê ey!

Ev nivîs 103718 car hatiye xwendin.