Ez eşkena bi rehetî vajî ke bakurê Kurdistanî de hema ha heme keyeyanê Kurdan de çend rojan reyêk nê vateyî muheqeq yenê dubarekerdiş "Wa kurdîtîya to zerrîya to de bo." Wa zerrîya to de bo yanî îcraetî de wa xo nêdero teber. Yanî bi ziwanê xo qisey meke, dawa heqê xo meke, ke neheqîyêk ro to ame kerdiş zî sey koleyan bêveng bimane. Yanî şeref û heysîyetê xo bin pay ke. Nara gelo seba çi?

 

Ê nirxê ke seranserê dinya de bi mîlyonan merdimî xo seba înan feda kenê çira ma do bin pay kerê? Û eger ma do bin pay kerê zî sebebê xo çi yo? Sebeb basîd o. Seba ke ma zirar nêvînê(!) Ro sebebî biewnê, mazeret qebehetî ra pîlêr o!

 

Êyê ke zilm û zorî ro ma kenê seba ke no zilm û zorê înan bireso sere amade yê ke her cureyêka rîsk û zirarî qebûl kerê la abîdeyê ma yê dîlawerîye û edaletî(!) estbîyayîşê ê rîsk û ziraran ra ver vanê heme nirxanê xo yê pakan bin pay kerê û hiş bê! Maşallah şima rê! Heyfê a cesaret û dîlawerîya Kurdan a bi hezaran serran ke destê şima de ewro kewta nê halî!

 

**

 

Çîyo ke îcraet de xo nêdero nîşan zerrîye de esto yan çino bê mana yo. Esl û asasê merdimî, nijad û ziwanê merdimî, welatê merdimî û heq û hiqûqê merdimî çîyê winasî nîyê ke merdim zerrîya xo de binimno, key kêfê merdimî waşt merdim tay stres bierzo, vejo û pê tay heweyê xo bîyaro û reyna binimno. Zerrîye de nimnayîşê nê çîyan raste rast teslîmîyet û qebûlkerdişê heme renganê zordestî û neheqîye ya miletê xo ser o yo. Aya ey ra zî xirabêr a ya ke merdim domananê xo zî ay hawa tersonek û bêrûmet pîl bikero.

 

Cuye a nîya ke merdim îhtiyacanê xo yê heywanî/bîyolojîk'an bîyaro ca û tewrê çi çîyêko fikrî, felsefî û civakî/komelkî nêbo. Gama ke merdim wina biciwîyo asta merdimî ya heywanan ra zî veracêrêr bena. Çimkî çinêbîyayîşê îrade ra heywanî wina ciwîyenê, ters û bêrûmetîye ra nê. La merdiman de îrade esta. Eke merdim estbîyayîşê îradeyî reyde zî cuyêka sey ya heywanan xo ser o ferz kero asta merdimî serveracêr şina heta esfelesafilînî. Hendê werdiş, şimitiş û şehwetî azadîye, edalet û rûmet zî îhtîyacê zarûrî yê.

 

**

 

Yewo ke welatê ey ci ra ameybo girotiş, ziwan, kultur, tarîx û nasnameya/kamîya ey verê çimanê ey de bêro asîmîlekerdiş û nêeşko nê çîyan rê vengê xo vejo û çîyêk bikero nêeşkeno vajo ez girîngî dana edalet, rûmet û azadîye. Vajo zî vateyê ey pêro vîrace yê. Çimkî îddîa îsbat wazeno. Îsbatê nê çîyan zî o yo ke merdim bi heme estbîyayîşê xo bieşko ro kurdîtîya xo bibo wayîr, ne ke sey tersonekan aye zerrîya xo de çal kero û bikişo.

 

Hende ma rê vatê "Wa kurdîtîya şima zerrîya şima de bo" û ma pasîvîze kerdê, êdî çîyanê ke ma eşkenê bikerê zî ma nêkenê. Ewrûpa de gelek milet û dewlet estê ke humara înan nêkena çeyrekê ya Kurdan zî. La hukmo ke ê kenê 70.000.000 Kurdî nêeşkenê bikerê. Çira? Çimkî dadî û bawê înan nesîhetanê vengan ê ke cuyêka bêrûmete merdimî ser o ferz kenê ro domananê xo nêkerdê û ê bêşexsîyet pîl nêkerdê.

 

**

 

Bedîuzeman Seîdê Kurdî vano "Ti merdimêko baş rê her roje sed rey vajî "Ti pîs î" badê wextan pîsbîyayîşî qebûl keno û pîs beno. Tu yewo pîs rê zî her roje sed rey vajî "Ti baş î" badê wextan xo ro baştîye gêno û baş beno." Meseleya ma zî ena ya.

 

Hende ma rê vatê "Dawa çîyan mekerê, şima do zirar bivînê." êdî ke orte de zirarêk çinêbo zî ma nêeşkenê dawa çîyêk bikerê. O zî hetêk de, ke îhtimalê zirardîyayîşî estbo zî ganî merdim pawitişê tay çîyan ra fek nêverado. Çimkî tay çîyî estê ke cuye ra û zirarnêdîyayîşî ra girîngêr ê.

 

Mesela şeref, azadî û namûs. Cuyêka bê nê çîyan ne cu ya ne zî hende erjaye ya ke merdim biciwîyo. Sirf seba ganîmendişî merdim nêeşkeno domananê xo bêrûmet û tersonek pîl kero. No sûcêko zaf pîl o û qet mumkin nîyo ke bêro qebûlkerdiş.

 

Evdirehîm Şêrwanî

10.07.2024