پەیامی کورد   ...   ئامادەیی قەتەر بۆ یارمەتیدانی ئەمریکا بۆ دامەزراندنی وتووێژ لەگەڵ ئێران
 

ووتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی قەتەر و ڕاوێژکاری سەرۆک وەزیرانی قەتەر ڕایگەیاند: قەتەر ئامادەیە نێوەندگیری لە نێوان ئەمریکا و ئێران بکات بۆ چارەسەرکردنی ناکۆکی نێوان هەردوو ووڵات لەسەر بەرنامە ئەتۆمیەکەیان.

بەگوێرەی ڕاپۆرتێک ، مەجید ئەلئەنساری، ووتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی قەتەر و ڕاوێژکاری سەرۆک وەزیرانی قەتەر، ڕۆژی چوارشەممە بە فۆکس نیوزی ڕاگەیاند: تەنانەت لە خولی یەکەمی دا لەگەڵ ئیدارەی ترامپ کارمان دەکرد بۆ گەیشتن بە ڕێککەوتن لەگەڵ ئێران و پێمان وایە ئەمە ڕۆڵێکە کە ئێستا دەتوانین بیگێڕین.

هەروەها ئاماژەی بەوەدا که قەتەر له ئێستادا به شداری له 10 پڕۆسەی ناوبژیوانی دەکات که له یەک کاتدا بەڕێوه دەچێت، له نێویاندا هەوڵەکانی ناوبژیوانی نێوان بزووتنەوەی فەلەستینی حەماس و  ئیسرائیل.

قەتەر لە ساڵی ٢٠٢٤ دا بە دەڵاڵی ئاڵوگۆڕی دیل لە نێوان ئێران و ئەمریکادا بوو.

پلانی کاری تۆکمەی هاوبەش (JCPOA یان ڕێککەوتنی ئەتۆمی ئێران) لە ساڵی ٢٠١٥ لە نێوان ئێران، فەرەنسا، ئاڵمانیا، بەریتانیا، چین، ڕووسیا و ئەمریکا و هەروەها یەکیتی ئەورووپا واژۆ کرا. لە ڕێککەوتنەکەدا پێشبینی ڕزگارکردنی سزاکان لە بەرامبەر سنووردارکردنی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێراندا بوو، بەڵام ئەمریکا لە ساڵی 2018 بە شێوەیەکی تاکلایەنە لە ڕێککەوتنەکە کشایەوە و بە پێچەوانەی بەڵێنەکانی، سزاکانی بەسەر تاراندا سەپاندەوە.

ئەمە لە کاتێکدایە کە سەرۆک کۆماری ئەمریکا ڕۆژی سێشەممە لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی هاوبەشدا لەگەڵ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل ڕایگەیاند کە تەنیا داواکارییەکەی لە ئێران ئەوەیە کە چەکی ئەتۆمی نەبێت.

دۆناڵد ترامپ، سەرۆکی ئەمریکا لە کۆنگرە ڕۆژنامەوانیەکەیدا ڕایگەیاند: ئێران لاواز نییە. ئێران ووڵاتێکی زۆر بەهێزە. بەڵام ڕێگە نادەین چەکی ئەتۆمی بەدەست بهێنن. ئێران لاواز نییە. بەهێزن. دەشڵێت: خواستی من ئەوەیە کە ڕێگری بکەم لە دەستکەوتنی چەکی ئەتۆمی.

سەرۆکی ئەمریکا هەروەها لێدوانی دژ بە پرۆگرامی ئاشتیانەی ئوتۆمی ئێرانی دا و ووتی : ئەگەر ئێران بەدواداچوون بۆ پەرەپێدانی چەکی ئەتۆمی بکات، بۆ ئەوان خراپ دەبێت. "بەڵام ئەگەر ئێران بڕیاری دوورکەوتنەوە لە چەکی ئەتۆمی بدات، ئەوا دەبێتە ووڵاتێکی خاوەن ئایندەیەکی باوەڕپێنەکراو".

ترامپ لە درێژەی قسەکانیدا لە ووڵامی پرسیارێکدا سەبارەت بە لێدوانەکانی سەبارەت بە دانووستان لەگەڵ ئێران ووتی: ڕقم لە دەرکردنی یاداشتەکەی سەرۆکایەتی لە دژی ئێران بوو. من دەمەوێت ئێران سەرکەوتوو و ئاشتیخواز بێت. ڕقم لە گرتنەبەری هەنگاوە دژی ئێران. لە یەکەم ئیدارەی مندا پارەیان نەبوو. "ئەو کاتە ڕقم لێی بوو، ئێستاش ڕقم لێیەتی."

هاوکات وەزیری دەرەوەی ئێران، لە ووڵامی لێدوانەکانی ئەم دواییەی ترامپدا، نووسیویەتی: مرۆڤە زیرەکەکان لەبری سیاسەتی شکستخواردووی زۆرترین فشار، زۆرترین عەقڵانییەت هەڵدەبژێرن.

سەید عەباس عێراقچی، وەزیری دەرەوەی کۆماری ئیسلامی ئێران لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس نووسیویەتی: ئەوەی پێی دەوترێت 'زۆرترین فشار'، تاقیکردنەوەیەکی شکست خواردووە. دووبارەکردنەوەی تەنها جارێکی تر دەبێتە هۆی "زۆرترین بەرگری". کەسانی زیرەک لەبری ئەوە "ئەقڵانییەتی زۆرترین" هەڵدەبژێرن. ئێران جگە لەوەی کە لایەنێکی پابەندە بە ڕێکخراوی ئێن پی تی و ئامرازەکانی دیکەی پەرەسەندنی چەکی ئەتۆمی، پێشتر بە ڕوونی ڕایگەیاندووە کە "ئێران لە هیچ بارودۆخێکدا هەوڵی گەڕان و بەرهەمهێنان و بەدەستهێنانی چەکی ئەتۆمی نادات".

ڕوونیشی کردەوە کە "بەدەست هێنانی گەرەنتی کردەیی کە ئێران چەکی ئەتۆمی بەدەست نەهێنێت، زەحمەت نییە، بە مەرجێک گەرەنتی کۆنکرێتی لە بەرامبەر کۆتایی هاتنی کاریگەرانەی ڕێوشوێنی دوژمنکارانە دژی ئێران - لەوانەش فشاری ئابووری و سزاکان دابین بکرێت".