پەیامی کورد   ...   ئایا تاتۆ ئەگەری تووشبوون بە شێرپەنجەی پێست زیاد دەکات؟

توێژینەوەیەکی نوێ کە لەلایەن کۆمەڵێک زانا ئەنجام دراوە، ئاماژە بەوە دەکات کە تاتۆ ئەگەری تووشبوون بە شێرپەنجەی پێست یان گرێ لەمفاوییەکان زیاد دەکات.
بەگوێرەی ماڵپەڕی حەمشەهری ئۆنلاین، بە پشتبەستن بە ساینس ئەلێرت، "سیگن بیداستد کلیمنسن"، پسپۆڕی ئاماری زیندەیی لە زانکۆی باشووری دانیمارک و هاوکارەکانی دوو دیزاینی جیاوازی توێژینەوەیان بەکارهێناوە بۆ شیکردنەوەی دەستنیشان کردنی شێرپەنجە و شێوازی تاتۆ.

لێکۆڵینەوەکە بەراوردی گرووپێکی 2367 کەسی بەشێوەیەکی هەڕەمکی کردووە کە جۆرە شێرپەنجەی پێستیان هەبووە و دەرکەوتووە ئەگەری تووشبوون بە شێرپەنجەی پێست چوار هێندە زیاترە لەو کەسانەی تاتۆیان هەبووە.

لە توێژینەوەکەدا ٣١٦ کەس بەراورد کراوە لەگەڵ دوانە هاوشێوەکانیان و دەرکەوتووە کە ئەگەری تووشبوون بە شێرپەنجە لە دوانە تاتۆکراوەکاندا بە ڕێژەی لەسەدا ٣٣ بۆ ٦٢ زیاترە. ئەمەش زیاتر بۆ ئەو کەسانە دەرکەوت کە تاتۆیان لە کفنی دەستیان گەورەترە، مەترسییەکە سێ هێندەی ئەو کەسانە زیاتر بووە کە تاتۆیان نییە.

توێژینەوەکە جەختی لەوە کردووەتەوە کە گرینگە ئاماژە بەوە بکەین، سەرەتا شێرپەنجەکانی وەک لیمفۆما زۆر دەگمەنن، لەوەش زیاتر، ئەمە بەڵگە نییە لەسەر ئەوەی کە تاتۆ دەبێتە هۆی شێرپەنجە، بەڵکوو زیاتر ئەوەیە کە ئەوانەی تاتۆ دەکەن ڕەنگە مەترسی تووشبوونیان بە شێرپەنجە زیاتر بێت بەهۆی هۆکاری دیکەوە.

بەڵام لێکۆڵینەوەکانی پێشووتریش دەریانخستووە کە مەترسی تووشبوون بە لیمفۆما لەو کەسانەی تاتۆیان هەیە بە بەراورد بەو کەسانەی تاتۆیان نییە، بۆیە ئەم دۆزینەوانە پێویستیان بە لێکۆڵینەوەی زیاتر هەیە.

کلیمنسن دەڵێت: "لە توێژینەوەکەماندا پەیوەندییەکی ڕوون نابینین لەنێوان ڕوودانی شێرپەنجە و ڕەنگی ڕەنگی تایبەت، بەڵام ئەوە بەو مانایە نییە ڕەنگەکان بێ بایەخ بن، لە توێژینەوەکانی دیکەشەوە دەزانین ڕەنگ دەتوانێت مادەی زیانبەخشی تێدابێت، بۆ نموونە ڕەنگی سوور زۆرجار دەبێتە هۆی کاردانەوەی حەساسیەت".

هێنریک فریدیسکن، پسپۆڕی خوێن لە زانکۆی ئۆدێنس ڕوونیکردەوە، "دەتوانین ببینین کە گەردیلەکانی ڕەنگ لە گرێ لەمفاوییەکاندا کۆدەبنەوە، پێمان وایە جەستە وەک ماددەی بیانی هەستیان پێدەکات".

ئاماژەی بەوەشکردووە، "ئەمە دەتوانێت بەو مانایە بێت کە سیستەمی بەرگری بەردەوام هەوڵدەدات کاردانەوەی هەبێت بەرامبەر بە ڕەنگەکە، هێشتا نازانین ئایا ئەم جۆرە بەردەوامە دەتوانێت کارکردنی گرێ لەمفاوییەکان تێکبدات یان دەرئەنجامە تەندرووستییەکانی دیکەی هەبێت".

لە ڕاپۆرتێکدا کە لە ساڵی ٢٠١٦ لەلایەن کۆمیسیۆنی ئەورووپاوە بڵاوکراوەتەوە، دەرکەوتووە زۆربەی ڕەنگەکانی تاتۆ تەنانەت ڕەزامەندییان لەسەر نییە بۆ بەکارهێنان لە کەرەستەی جوانکاریدا، هەندێکیشیان لە کاتی شیبوونەوەدا شێرپەنجە درووست دەکەن.