پەیامی کورد   ...   ترامپ بە فەرمی ئەمریکای لە ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی کشایەوە

بە ناردنی داواکاری فەرمی خۆی بۆ نەتەوە یەکگرتووەکان، حکوومەتی ئەمریکا ڕایگەیاند کە لە ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی دەکشێتەوە. ئەمریکا گەورەترین پاڵپشتی دارایی ئەم ڕێکخراوە بوو، بەڵام لە سەرەتای پەتای کۆرۆناوە، دۆناڵد ترامپ، سەرۆکی ئەم ووڵاتە، چەندین جار ڕەخنەی لە ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی گرتووە و ئەم ڕێکخراوەی لە ژێر دەسەڵاتی چین ناوبردووە.

ووتەبێژی ئەمینداری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان ڕۆژی سێشەممە ٧ی خاکەلێوە پشتڕاستی کردەوە کە ئەمریکا نامەیەکی بۆ ئەو ڕێکخراوە ناردووە کە بەنیازە لە ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی بکشێتەوە.

ترامپ لە مانگی ئایاری ساڵی ڕابردوودا ڕایگەیاند کە پێی وایە ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی لەژێر کۆنترۆڵی چین دایە و لە کاتی سەرهەڵدانی ڤایرۆسی کۆرۆنای نوێشدا بە پاڵپشتیکردنی پەکین ئەمریکا و جیهانی بەلاڕێدا بردووە.

دوای ئەوە سەرۆکی ئەمریکا بڕیاری کشانەوەی ووڵاتەکەی لە ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی و خەرجکردنی بوودجەی تەرخانکراوی بۆ دامەزراوەکانی دیکە ڕاگەیاند.
ستیڤن دوچاریک، ووتەبێژی سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایگەیاند، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لە نامەکەیدا دوێنێ (6ی تەممووز) ڕایگەیاندووە، بەنیازە لە ماوەی یەک ساڵدا لە بەرواری نووسراوەکەیەوە، واتە لە ڕۆژی 28ی تەممووزەوە، ئەندامییەتی خۆی لە ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی هەڵبوەشێنێتەوە ٦ی تەمموزی ساڵی داهاتوو (٢٠٢١).

بۆب مێنێندێز، سیناتۆری ناسراوی دیموکراتەکان، سێشەممە لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی تویتەر نووسیویەتی: بە فەرمی کۆنگرێس ئاگادارکرایەوە لە بڕیارەکەی سەرۆک بۆ کشانەوەی ئەمریکا لە ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی لە ناوەڕاستی پەتایەکی جیهانیدا... بڕیارێک کە جێدەهێڵێت نەخۆشانی ئەمریکی و ئەمریکا بە تەنیا دەبن".

بەڵام بەرپرسێکی باڵای حکوومەتی ئەمریکا بە سی بی ئێس نیوزی ڕاگەیاندووە، واشینتۆن وەسفێکی وورد و ووردی گۆڕانکارییە چاکسازییەکانی لە پێکهاتەی ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی بۆ ئەم دەزگایەی نەتەوە یەکگرتووەکان ڕاگەیاندووە، بەڵام ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی داواکەی ئەمریکای ڕەتکردۆتەوە.

ئاماژەی بەوەشکردووە، "بەو پێیەی گوێیان لە داواکارییەکەمان و ئەو چاکسازییە زۆر پێویستانە نەگرتووە کە داوایمان کردووە، ئێمە لە ئەمڕۆوە بە فەرمی پەیوەندییەکانمان لەگەڵ ئەم ڕێکخراوە پچڕاندووە".

جۆ بایدن، کاندیدی پارتی دیموکرات، کە دەبێت لە چوار مانگی تردا ڕکابەری دۆناڵد ترامپ بکات بۆ پۆستی سەرۆک کۆمار، لە تویتەر لە ووڵامی ئەم بڕیارەی کۆشکی سپیدا نووسیویەتی: لە یەکەم ڕۆژی سەرۆکایەتیم دا، دووبارە پەیوەندی دەکەمەوە بە… ئەمریکا بۆ ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی و من ئەمریکا دەگەڕێنینەوە بۆ پێگەی خۆی وەک سەرکردەی کۆمەڵگەی جیهانی".

ئەمەریکا ساڵانە نزیکەی 400 ملیۆن دۆلار هاوکاری دارایی بۆ ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی دەکرد، کە نزیکەی 15%ی بوودجەی ساڵانەی ڕێکخراوەکە بوو.

بە پێی ئەو یاسایەی کە کۆنگرەی ئەمریکا لە ساڵی ١٩٤٨ پەسەندی کرد، حکوومەتی ئەم ووڵاتە بە ئارەزووی خۆی ڕێگەی پێدراوە لە ئەندامێتی ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی بکشێتەوە، بەڵام دەبێت ئەم بڕیارە لانیکەم ساڵێک پێش جێبەجێکردنی بۆ نەتەوە یەکگرتووەکان ڕابگەێندرێت. لەم ماوەیەدا پارەی ئەندامێتی خۆت بدە.

کشانەوەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لە ڕێکخراوی تەندرووستی جیهانی داهاتووی ئەم دەزگایەی نەتەوە یەکگرتووەکان و زۆرێک لە بەرنامەکانی بۆ خۆپاراستن و بەرەنگاربوونەوەی نەخۆشییەکان لە سەرانسەری جیهاندا دەخاتە مەترسییەکی جیددی.