پەیامی کورد   ...  ووڵاتانی بریکس ڕەتیانکردەوە بەیاننامەی کۆتایی کۆنفرانسی سویسڕا سەبارەت بە ئۆکراین واژوو بکەن

ووڵاتانی بریکس کە لە کۆنفرانسی سویسرا سەبارەت بە ئۆکراین ئامادە بوون، ڕەتیانکردەوە ئەو بەیاننامە هاوبەشە واژوو بکەن کە لە کۆتایی دانووستانە پەیوەندیدارەکاندا ئامادەکرابوو.

پێشتر دیمیتری کولبا، وەزیری دەرەوەی ئۆکراین ڕۆژی یەکشەممە ڕایگەیاند، دەقی بەیاننامەکەی سەبارەت بە کۆبوونەوەی سویسرا سەبارەت بە ئۆکراین ئامادەیە و هەموو هەڵوێستە سەرەکییەکانی کیێڤ لەبەرچاو گیراوە.

لیستی ئەو ووڵاتانەی واژوویان لەسەر بەیاننامەی کۆتایی کردووە، لەلایەن ڕێکخەرانەوە لەسەر شاشەی ناوەندی ڕۆژنامەوانی لە شاری بێرگنستۆک دانرا. ئەم بەڵگەنامەیە لە کۆی ٩٢ ووڵاتی ئامادەبووی کۆنفرانسەکە ٨٠ ووڵات واوویان کردووە، بەڵام ئەرمینیا، بەحرەین، بەرازیل، کورسی پیرۆز، هیندووستان، ئەندەنووسیا، لیبیا، مەکسیک، سەعوودیە، سلۆڤاکیا، باشووری ئەفریقیا، سویسرا، تایلەند، ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی واژوویان کردووە

پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە ڕۆژی هەینی ١٤ی حوزەیران، ڤلادێمیر پووتین، سەرۆکی ڕووسیا، لە دیدارێکدا لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی ئەم ووڵاتە، ڕایگەیاند کە بۆ دەستپێکردنی دانوستانەکانی ئاشتی، پێویستە ئۆکراین هێزەکانی لە هەموو ناوچە نوێیەکان بکشێنێتەوە لە ڕووسیا، لەوانەش ناوچەکانی دۆنێتسک، لوهانسک و خێرسۆن و زاپرۆژیا دەربهێنن. سەرۆکی ڕووسیا ئاماژەی بەوەدا کە شەڕەکە ڕاستەوخۆ دوای ڕازیبوونی کیێڤ بەم مەرجە دەوەستێت. هەروەها بە گوتەی سەرۆک کۆمار، پێویستە کیێڤ بە فەرمی ڕەتکردنەوەی بەشداریکردن لە ناتۆ ڕابگەێنێت؛ مۆسکۆ پێویستی بە پێگەیەکی بێ لایەن و بێلایەن و نائەتۆمی ئۆکراین هەیە بۆ چارەسەرکردنی ئاشتیانەی قەیرانی ئۆکراین. ئەم پێشنیازە دەستبەجێ لەلایەن ڤلادیمێر زێلێنسکی یەوە ڕەتکرایەوە. ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکراین، پێشنیارەکەی مۆسکۆی بە ئۆڵتیماتۆم ناوبرد و ڕاوێژکارەکەی، میخائیلۆ پۆدۆلیاک، بانگەشەی کرد کە دەست پێشخەرییە نوێیەکانی ڕووسیا "پێشنیارێکی ڕاستەقینەی ئاشتی" پێکناهێنن. هەروەها ئەمریکا ڕایگەیاند کە ئەم بژاردەیە قبووڵ ناکرێت. ڤاسیلی نێبێنزیا، نوێنەری هەمیشەیی ڕووسیا لە نەتەوە یەکگرتووەکان لە درێژەدا ڕایگەیاندووە، کیێڤ و لایەنگرانی بە ڕوونی هەوڵە ئاشتییانە بۆ چارەسەرکردنی قەیرانەکە پشتگوێ دەخەن و ڕەتیدەکەنەوە گفتوگۆ و ڕاوێژ لەو بارەیەوە بکەن. دیمیتری پێسکۆڤ، ووتەبێژی سەرۆکایەتی ڕووسیا، هەروەها ڕایگەیاند کە ئەمریکا و ژمارەیەک ووڵاتی ئەورووپی دەیانەوێت شەڕ لەگەڵ ڕووسیا لە دەستی ئۆکراینییەکان بەردەوام بێت، هەروەها کاردانەوەی نەرێنی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە پێشنیارەکانی پووتین بۆ چارەسەرکردنی ئاشتیانە قەیرانی ئۆکراین ئەمە پشتڕاست دەکاتەوە.

پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە لە ڕۆژانی ١٥ و ١٦ی حوزەیران، لە نزیک شاری لۆسێرن، لە شوێنی نیشتەجێبوونی بۆرگنستۆک لە سویسرا، کۆنفرانسێک لەسەر ئۆکراین بەڕێوەدەچێت. 92 وڵات و 55 سەرۆکی حکووومەت و هەروەها هەشت ڕێکخراو لەنێویاندا یەکیتی ئەورووپا و ئەنجوومەنی ئەورووپا و نەتەوە یەکگرتووەکان بەشداری خۆیان لەم بۆنەیەدا پشتڕاستکردۆتەوە. جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا، شی جین پینگ، سەرۆکی چین و لوئیز ئیناسیۆ لۆلا دا سیلڤا، سەرۆکی بەڕازیل بەشداری کۆنفرانسەکە ناکەن. سویسرا بانگهێشتنامەیەکی بۆ ڕووسیا نەنارد بۆ بەشداریکردن لەم کۆبوونەوەیە. پێشتر کرێملین ڕایگەیاندبوو کە گەڕان بەدوای بژاردە بۆ چارەسەرکردنی دۆخی ململانێی ئۆکراین بەبێ بەشداریکردنی ڕووسیا بە تەواوی ناعەقڵانی و بێ هودەیە.