پەیامی کورد   ...    پسپۆڕی نەخۆشییە ڤایرۆسییەکان : HMPV هاوشێوەی کۆرۆنا پێویستی بە کەرەنتینە هەیە

ڤایرۆسی HMPV لە سەرانسەری جیهاندا بڵاوبووەتەوە و زۆرترین چالاکی لە وەرزی زستان و بەهاردا هەیە، ڤایرۆسەکە دەتوانێت تووشی کەسانی خوار تەمەنی پێنج ساڵ بێت، بەساڵاچووان و ئەو کەسانەی کە نەخۆشی درێژخایەنی سییەکان یان کەمی بەرگرییان هەیە، زۆرترین مەترسییان لەسەرە هەوکردنەکان.

بەگوێرەی ئاژانسی هەواڵی IMNA، ڤایرۆسی میتاپنیومۆڤیرۆسی مرۆڤ (HMPV) هۆکارێکی گرینگی هەوکردنی کۆئەندامی هەناسەیە لە مرۆڤدا، بەتایبەتی لە منداڵان و بەساڵاچووان و ئەو کەسانەی کە سیستەمی بەرگری لەشیان لاواز بووە ئەم ڤایرۆسە بۆ یەکەم جار لەساڵی 2001 دەستنیشانکرا و بەخێرایی بووە بەیەکێک لەهۆکارەکانی… ناسراوە بە هۆکارێکی باوی نەخۆشییەکانی هەناسەدان، HMPV سەر بە خێزانی Paramyxoviridae و ژێر خێزانی Pneumovirinae ە. ئەم ڤایرۆسە لە ڕووی بۆماوەیی و کلینیکیەوە زۆر لە ڤایرۆسی کۆئەندامی هەناسەدان (RSV) دەچێت و دەتوانێت ببێتە هۆی نیشانەکانی هەناسەدانی سووک تا توند.

نیشانەکانی تووشبوون بە HMPV هاوشێوەی هەوکردنی ڤایرۆسی تری هەناسەدان و بریتین لە تا و کۆکە و قورگ ئێشە و ئاوی لووت و هەناسە تەنگی لە حاڵەتە تووندەکاندا ئەم ڤایرۆسە دەبێتە هۆی هەوکردنی بۆرییەکانی هەناسە و هەوکردنی سییەکان و تووندبوونەوەی نەخۆشییە درێژخایەنەکانی سییەکان وەک تەنگەنەفەسی. لە منداڵانی بچووکدا، تووشبوون بە HMPV لەوانەیە ببێتە هۆی خەواندن لە نەخۆشخانە، بە تایبەت ئەگەر نیشانەکانی کۆئەندامی هەناسەدان توند بن لە کەسانی بەساڵاچوو و ئەو کەسانەی کە سیستەمی بەرگری لەشیان لاوازە، ڤایرۆسەکە دەتوانێت ببێتە هۆی ئاڵۆزی جیددیتر.

دەستنیشان کردنی HMPV لەسەر بنەمای نیشانە کلینیکیەکان و تاقیکردنەوە تایبەتمەندەکانە کە بریتین لە PCR (کاردانەوەی زنجیرەیی پۆلیمیراز) بۆ دیاریکردنی RNA ڤایرۆسی لە نموونەکانی هەناسەدان، کشتوکاڵی ڤایرۆس، و پشکنینی سیرۆلۆژی PCR بە ڕێگەی پەسەندکراو دادەنرێت بۆ دەستنیشانکردنی HMPV بەهۆی هەستیارییەکی زۆرەوە و وردبینی دەبێت.

لە ئێستادا هیچ چارەسەرێکی دژە ڤایرۆسی تایبەت بۆ HMPV نییە و چارەسەرکردن پاڵپشتە، لەوانە پشوودان، خواردنی شلەی پێویست، دەرمانی دژە تای، و لە حاڵەتە توندەکاندا، چارەسەری ئۆکسیژین یان خەواندن لە نەخۆشخانە بۆ ڕێگریکردن لە تووشبوون بە HMPV، پاکوخاوێنی باش پێشنیار دەکرێت ڕێوشوێنی خۆپارێزی کەسی وەک دەستشۆردن زۆرجار، داپۆشینی دەم و لووتت لە کاتی کۆکە یان پژمین، و دوورکەوتنەوە لە بەرکەوتنی نزیک لەگەڵ کەسانی نەخۆش پێشنیار دەکرێت تا ئێستا هیچ ڤاکسینێکی پەسەندکراو بۆ HMPV نییە، بەڵام لێکۆڵینەوەکان بەردەوامن.

HMPV هۆکارێکی گرینگە بۆ هەوکردنی کۆئەندامی هەناسەدان لە مرۆڤدا کە دەتوانێت ببێتە هۆی نەخۆشییەکی سووک تا سەخت سەرباری پێشکەوتنەکانی ئەم دواییە لە دەستنیشانکردن و تێگەیشتن لەم ڤایرۆسە، بەڵام هێشتا ئاستەنگ لە چارەسەرکردن و خۆپاراستن هەیە، هەروەها زیادکردنی هۆشیاری بۆ ئەم ڤایرۆسە و بەردەوامبوونی لێکۆڵینەوە پێویستە بۆ پەرەپێدانی ڤاکسین و چارەسەری کاریگەر، دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە کەمکردنەوەی بارگرانی نەخۆشی کە بەهۆی HMPV دروست دەبێت.