Xetereya pêlên elektromagnetîk (radyasyon) belavbûna van pêlan qadeke elektromagnetîk çêdike.

Pêvgirêdana dijîtal :

• Mijûlbûna hiş bi telefona zîrek: 24 saet hiş li serê ye.

• Birçîbûna bi telefona zîrek: Mirov her dem dixwaze tê de be û hewcedarî her zêde dibe.

• Mirov bersiva qedexekirina telefonê bi awayekî agresif û asabî nîşan dide.

• Qurbanî û rîsk: Mirov karê girîng, çi ders, çi kar hemû dike qurbana telefûnê.

• Înkar û Derewînî: Na ez ne ketime înternetê.

• Tiştek nake, ji bo mijûlbûna bi jiyana xwe rastî re (Mirovê bengiyê telefonê ye dikare 32 saet di jiyana sanal de bijî)

• Qîmet di malbatê de nebîne, hizûrê jî di jiyana sanal de wê bibîne.

• Bê kontrol e azad e kare bê tirs û fedî  rihet têkeve internetê, lê belê di jiyana rastîn de qeyd û şertûmerc hene.

***

Tiştên divê bên kirin:

1. Her serê 20 xulekan 20 çirkan çavên xwe vehisîne û rihet bike.
2. Zarokên navbera 5-13 saan de ne her sal kontrola çavên wan bide kirin.
3. Lêkolîner dibêjin xebitandina dijital a 1 saetê her çiqas zêde bibe derengbûna axaftina zarokan jî bi derengî dikeve.
4. Ji 6-18 -24 meh bêguman çênabe bê xebitandin.
5. Divê malbat jî vê yekê bi kar neyîne û ew nebine nimûneyeke xirab.
6. Di dema serdanên malbatê de têlefonên xwe negirin.
7. Dema zarokan bi spor, xwendina çîrokan, muzîk, hobiyên wan derbas bikin.
8. Navbera  3-5 sal 1 /2 saet.
9. Navbera 6-12 sal  1 saet.
10. Destûra malbatê bixwaze
11. Ekranê di asta çavên xwe de astî bikin.
12. Demjimêra destûra xebitandina telefonê diyar bikin û kontrol bikin.
13. Bernameyên ku zarok lê dinêrin bişopînin.
14. Dema razanê û dema ku têlefon tê de tê bikar anîn destnîşan bikin.
15. Kontrola Dê û Bav
16. Li ser Înternetê çalakiya zarokê xwe bişopînin.
17. Aplikasyonên ji bo kontrolkirina dema bikaranîna telefonê ya ji aliyê  zarokan ve.
18. Van biryaran bi zarokên xwe re bipeyivin û wan ji xetereyên telefonê agahdar bikin.
19. Di odeya razanê de divê ekran tune bin.
20. Çênabe di deverên taybet; weke WC, li mêvantî, li ser xwarinê telefon bên bikaranîn.
21. Fikra qedexekirina wî ji bo bikaranîna têlefonê bê çareserkirin.

Dr. Şêrîn Mele Mistefa (Pisporê Nexweşiyên Zarokan)