پەرلەمانتاری بزووتنەوەی نیشتمانپەروەری ئازاد، جوبران باسیل جەختی لەوە کردەوە کە بڕیاری ئەرکی سوپا بە جێبەجێکردنی پرەنسیپی تایبەتمەندی چەک دەبێت لەسەر بنەمای ڕێبازێکی سیاسی بێت کە مەرجەکانی سەرکەوتنی مسۆگەر بکات، نەک ببێتە هەنگاوێکی فەرمی یان "شانۆیی" کە ببێتە هۆی شکستی ئەو دامەزراوە سەربازییە و نوقمکردنی بۆ ناو کۆتایی.

 

باسل لە وتارێکدا کە لە ئێوارەخوانێکدا بۆ ئەنجومەنی دادوەریی زەهرانی لە شارۆچکەی مەغدوچە پێشکەشی کرد و میشێل عەون سەرۆک کۆماری لوبنان ئامادەی بوو، جەختی لەوە کردەوە کە ئەوەی لە غەززە دەگوزەرێت "کارەساتێکی گەورەیە کە ئێمە هاوسۆزی لەگەڵی وەستاوین، بەڵام لە خاکی خۆمانەوە نییە". هۆشداریشیدا لەوەی باشووری لوبنان دەتوانێت ببێتە گۆڕەپانێکی شەڕی نوێ، دوای ئەوەی تووشی شەڕ و وێرانکاری دووبارەبووەوە، جارێکی دیکە خەڵکەکەی بەرەوڕووی ئاوارەبوون بخاتەوە.

 

ئەو پێی وابوو "کەسانێک لە لوبنان هەن کە ئیمتیازات دەکەن بەبێ ئەوەی هیچ شتێک لە بەرامبەردا وەربگرن، ئەمەش بیانوویەک بۆ ڕەتکردنەوەی ڕادەستکردنی چەک دەڕەخسێنێت و لوبنان دەخاتە بەردەم مەترسی شەڕ و لەناوچوون". ئاماژەی بەوەشکرد، "لە ساڵی ٢٠٠٦ەوە سەرۆک میشێل عەون داوای ستراتیژی بەرگریی بۆ پاراستنی لوبنان کردووە، هەرگیز نەیگوتووە ستراتیژی هێرشبەرانە دژی ئیسرائیل یان ئازادکردنی فەلەستین. ئەرکی فەلەستینییەکان بەرگریکردنە لە فەلەستین، ئێمەش پشتیوانی یەک چەکی لوبنانی و یەک سوپایە، ئێمەش دژی هەر چەکێکی فەلەستینیین لە ناو کەمپەکان یان دەرەوەی کەمپەکان".

 

سەبارەت بە چەکەکانی حیزبوڵڵا، باسیل وتی، "مەرجەکان گۆڕاون، بەرگریکردن لە لوبنان مەرجی دیکەی هەیە، لەگەڵ ئەوەشدا هەندێک هێز داوای ئەوە دەکەن کە ئیسرائیل دەیەوێت و داوای کۆتاییهێنان بە هێرشەکان بۆ سەر خاکەکەمان یان گەرەنتیکردن ناکەن". ناوبراو زیادی کرد: ئەگەر ئەم ڕێبازە بۆ داماڵینی چەک لە فەلەستینییەکان لە کەمپی بورج ئەلبەراجنە ئەوە بێت کە لەگەڵ حیزبوڵڵا دا دەگیرێتەبەر، ئەوا سەرەتایەکی خراپە.

 

بە ڕاگەیاندنی ئەوەی کە ئاشتی ڕەت ناکاتەوە "چونکە لە نێوان دوژمناندا دروست دەکرێت نەک دۆست"، جەختی لەوە کردەوە کە هەر ئاشتییەک دەبێت "بە کەرامەت و مافەوە بێت نەک تەسلیمبوون". جەختیشی لەوە کردەوە کە باشوور تەنیا سەنگەر نییە، بەڵکو خاکی پێکەوەژیانی ئاشتیانە، ئاماژەی بەوەدا کە "هەموو شەهیدێک کە لە باشوور کەوتووە نەک هەر بەرگری لێ دەکات، بەڵکو بەرگری لە هەموو لوبنان دەکات، چونکە کەوتنی باشوور بە واتای ڕووخانی بەیروت و شاخەکە پێکەوە دێت".

 

باسیل هەروەها باسی لە یاسای هەڵبژاردنەکان کرد و ئاماژەی بەوەدا کە یاسای ئێستا "کەمترین ئاستی نوێنەرایەتی مسۆگەر دەکات و ڕێگە بە دەنگدەرانی ڕەوەند دەدات لە نێوان دەنگدان بە نوێنەران لە بازنەکانی هەڵبژاردنی لوبنانیان یان نوێنەران لە ڕەوەندەکان هەڵبژێرن". هۆشداریدا لە هەوڵەکانی هەموارکردنەوەی "بۆ مەبەستی هەڵبژاردنی تەسک".

 

لە کۆتاییدا جەختی لەوە کردەوە کە "ڕۆڵی ئێمە ئەوەیە کە بە هاوئاهەنگی لەگەڵ هەموو پێکهاتەکانی میللەتدا بژین. ئەمە مانای بوونی لوبنانە، هەروەها بوونی مەسیحییەکان لە پەراوێزەکاندا - لە باشوور و باکوور و بێکاا - گەرەنتییەکە بۆ بەردەوامیی لوبنان، چونکە نەبوونی ئەوان بوونی مەسیحییەکان لە وڵاتەکەدا بە گشتی بێبەش دەکات".

 

لینا ڕەشید - لوبنان

ئەم بابەتە 52 جار خوێندراوەتەوە