HEVPEYVÎN | Bayram Bozyel: Kurd xwedî roleke kilît in û dikarin sedsala bê garantî bikin
PeyamaKurd – Serokê Partiya Sosyalîst a Kurdistanê (PSK) Bayram Bozyel, di bernameya Taybet a Rojevê ya Netew TV de, bersiv da pirsên Zeynep Cager ên derbarê pirsgirêka Kurd, sala 2023yan û rojeva giştî de.
Bozyel, li ser pirsgirêka Kurd û di sala 2023yan de wê Kurd rêyeke çawa bidin ber xwe ev nixandin kir: “Kurd dikarin sedsala bê garantî bikin. Di vir de ya pêşîn çareserkirina pirsgirêkên navxweyî ye. Erka Kurdan ew e ku li van çar parçeyan yekîtiyê pêk bînin û baweriyê bidin dostên xwe. Erka me ew e ku em hesabê sedsala borî bikin.
Tirkiye îro di nava krîza herî mezin a dîrokê de ye. Ev krîz ne tenê enflasyon, bilindbûn, krîza aborî ye, krîzeke tevayî ye. Çareseriya pirsgirêka Kurd bi rehetiya Tirkiyeyê ve girêdayî ye. Bêyî Kurdan hêz nabe. Kurd li vir kîlît in. Divê Kurd rewş û derfetên heyî binirxînin.”
Hilbijartin wê di sala 2023 de were kirin. Hêviyên we ji bo 2023 çi ne?
"Ew parçeyek ji hevkêşeya cîhanî ya li cîhanê ye ku wek hevalbend û muxatabê hêzên mezin ên li Rojhilata Navîn tê qebûlkirin û li herêmê pêbawer e, yekane hevalbendê avakirina aştiyê li Rojhilata Navîn Kurd tên hesibandin.
Pêvajoyeke ciwan û geş li benda Kurdan e. Çawa ku em dikevin saleke nû, em jî dikevin sedsaleke nû. Wek hûn jî dizanin peymana Lozanê ya ku Kurd perçe kir, beriya sedsalê hat çêkirin. Wezîfeya me ye ku em hesabê sedsala borî bikin.”
Gelo Kurd di wê pozîsyonê de ne îsal bibin aktorek ku bikaribin Lozanê pêşwazî bikin?
“Kurd dikarin sedsala bê garantî bikin. Di vir de ya pêşîn çareserkirina pirsgirêkên navxweyî ye. Çend nifûs di vê sedsalê de li vê erdnîgariyê tiştên nuwaze kirine. Divê îro em li nirxên ku Kurdan afirandine xwedî derkevin. Em dikarin hîn çêtir bikin.
Erka Kurdan ew e ku li van çar parçeyan yekîtiyê pêk bînin û baweriyê bidin dostên xwe. Ev pêkhateya perçebûyî ne tenê zirarê dide Kurdan, baweriyê nade dostên Kurdan jî.”
“Siyaset, zext û operasyonên ku Tirkiye di van demên dawî de dimeşîne, zirar daye Kurdan û Kurd bêdeng kirine. Îro polîtîkaya înkarê ya li hemberî pirsgirêka Kurd, lingên Tirkiyeyê weke kelemçeyekê girêdaye.
Tirkiye îro di nava krîza herî mezin a dîrokê de ye. Ev krîz ne tenê enflasyon, bilindbûn, krîza aborî ye, krîzeke tevayî ye. Ev krîz krîzeke pêkhatî ye.
Li Tirkiyeyê ne tenê Kurd, mûxalefet û çapemenî jî nema. Çareseriya pirsgirêka Kurd bi rehetiya Tirkiyeyê ve girêdayî ye. Em dikarin mînakên vê yekê bibînin ku 10 salên destpêkê yên AKPê bi 10 salên dawî re bidin ber hev."
“Di makezagona Tirkiyeyê de mafên Kurdan nayên dîtin. Wê demê ferq nîne. Heman makezagon 10 sal berê cuda dihat sepandin, îro jî cuda tê sepandin. Ev tê wê wateyê ku bêyî guhertina makezagonê dibe ku cudahî hebin.
Dibe ku dozgerek heman qanûnê wekî azadîxwaziyê şîrove bike, dozgerek din dikare wekî zilmê şîrove bike. Dema ku hiqûqa navxweyî û hiqûqa Ewropayê li hev bikin, hiqûqa Ewropayê wekî bingeh tê girtin. Ger îro hikûmetek din hebûya, dikaribû bi vê makezagonê pir erênî tevbigere.”
Divê Kurd ji van hemû partiyan çi bistînin? Divê Kurd çi bikin? Hûnê wek PSK çi bikin?
“Di sîstema nû ya Serokomariyê de kesên ku ji sedî 51 dengan nestînin nikarin bibin desthilatdar. Niha di hemû rapirsiyan de her du alî bi navînî ji sedî 40 dengan distînin, lê Kurd dengê xwe bidin kê bi ser dikeve. Yanî heger Kurd dengê xwe nedin tu kesî kes nikare bibe desthilatdar. Îro pergala ku ava kirine, li nav lingen wan geriya. Li vir Kurd wê daxwazên xwe bînin ziman û wê daxwaz bikin.
Bi giştî 20 milyon Kurd hene. Ev civak kilît e, kilît e. Bêyî Kurdan hêz nabe. Kurd wê bi hev re bin, tundiyê red bikin. Dîplomasî îro pir girîng e û divê em bi cîhanê re di nav aştiyê de bin.”
Herî dawî li Parîsê li dijî Kurdan êrîşek pêk hat. Hûn dixwazin li ser vê yekê çi bibêjin?
“Berî 10 salan li Parîsê sê jin hatin kuştin. Qasimlo jî li Fransayê hat kuştin. Şerefkendî, ew jî li Almanyayê hat kuştin. Ev cînayet ne nû ne. Ger hûn van cînayetan lêkolîn nekin û kiryaran dernexin pêşberî dadgeriyê, ev yek bi awayekî nerasterast vexwendnameya ji bo kuştinên din vedike.
Em bang li rayedarên Fransa dikin, vê êrîşê derxin holê, ev ne tenê karê nexweşekî derûnî, faşîstekî ye. Dibe ku li pişt vê jî têkiliyên din hebin. Têkiliyên Fransa hem li Başûr hem jî li Sûriyeyê bi Kurdan re heye û hin hêz ji vê yekê nerehet in. Hin hêz dixwazin têkiliyên Kurdan û Fransayê têk bibin.”
Hûn dixwazin li ser sala nû û Kurdan çi bibêjin?
“Weke Kurd pêwîst e em hizireke hevpar ava bikin. Bi taybetî jî di vê pêvajoya hilbijartinê de pêwîst e em li hev kom bibin û bi hizireke hevpar tevbigerin. Hêvî dikim sala nû ji bo gelên herêmê, ji bo hemû gelê me bi xêr be û bibe sedema aştî, aramî, edalet û wekheviyê.
Weke Kurd divê em van dem û derfetan baş bi kar bînin.”
