Metirsiya vegera DAIŞê li Rojavayê Kurdistanê: Vekişîna Amerîkayê valahiyeke kûr dihêle

PeyamaKurd | Li Rojavayê Kurdistanê, metirsiya ji nû ve bihêzbûna rêxistina DAIŞê roj bi roj zêdetir dibe. Kêmbûna hebûna leşkerî ya Amerîkayê û têkçûna rejîma Esed li Sûriyê, valahiyeke ewlehiyê ya mezin çêkiriye ku DAIŞ bi lez û bez hewl dide wê dagire û êrîşên xwe zêde bike.

Nîşaneya herî dawî ya vê gefê, kuştina du şervanên Hêzên Sûriya Demokratîk (HSD) bû, ku di dema dewriyeyekê de li herêmê, ji aliyê çekdarên DAIŞê ve hatin hedefgirtin. Esnafekî herêmê bi tirs û fikar got, "Ev cara yekem e ku li ser vê rêyê êrîşeke wiha çêdibe. Em hemû ditirsin. Ew li bajarê me vegeriyane."

Daneyên ku ji aliyê HSDyê ve hatine belavkirin, rewşa metirsîdar a herêmê bi awayekî zelal radixin ber çavan. Di heşt mehên destpêkê yên sala 2025an de, şaneyên veşartî yên DAIŞê 117 êrîş pêk anîne. Ev hejmar, li gorî tevahiya sala 2024an ku 73 êrîş bûn, zêdebûneke berbiçav nîşan dide. Piraniya van êrîşan li herêma Dêra Zorê, ku weke yek ji navendên sereke yên DAIŞê tê zanîn û tê texmînkirin ku nêzîkî 3,000 çekdarên wê lê hene, pêk tên.

Fermandarekî HSDyê, Goran Tel Temir, rewşê wiha dinirxîne: "Vekişîna hêzên Amerîkî, moral û cesareteke mezin dide DAIŞê."

Rêxistin êdî taktîkên xwe guhertiye. Li şûna şerên berfireh, ew niha bi riya şaneyên biçûk ên ji çar-pênc kesan pêk tên, êrîşên xwe yên "lêxe-û-rev" pêk tînin. Berdevkê HSDyê, Siymend Elî, diyar kir ku "Her çekdarek xwedî Kalaşnîkofek û bombeyekê ye. Bi vî awayî, ew bi derfetên kêm, zirareke mezin digihînin armancên xwe." Endamên rêxistinê, ku piraniya wan welatiyên Sûriyê ne, êdî unîforman li xwe nakin û bi hêsanî di nava civakê de xwe vedişêrin.

Yek ji rêbazên nû yên DAIŞê ji bo fînansekirina xwe, ferzkirina "zekatê" li ser gel û karsazên herêmê ye. Mihemed el-Bu Herdan, karsazekî petrolê ku ji tirsa wan ji herêmê reviyaye, dibêje ku çekdaran 1,000 dolar jê xwestine û dema wî ev yek red kiriye, êrîşî kargeha wî kirine. Wî wiha got: "Wan gef li min xwarin ku heke ez pereyan nedim, ew ê malbata min bikin hedef." Berdevkê HSDyê Ferhad Şamî jî piştrast kir ku gelek bûyerên bi vî rengî yên gef û şantajê li herêmê hatine tomarkirin.

HSDya ku stûna sereke ya parastina Rojavayê Kurdistanê ye, ne tenê li qadeke berfireh li dijî şaneyên DAIŞê şer dike, lê di heman demê de berpirsiyariya parastina kampên weke Holê, ku nêzîkî 50,000 endam û malbatên DAIŞê lê dimînin, jî li ser milê wê ye. Ev yek di demekê de ye ku gefên ji aliyê komên çekdar ên girêdayî Tirkiyê û nezelaliya siyasî ya bi hikûmeta nû ya Sûriyê re, barekî din li ser wan giran dike.

Ji meha Nîsanê ve, Amerîkayê 500 leşkerên xwe ji Sûriyê vekişandiye û tê payîn ku ev hejmar dakeve bin 1,000î. Pentagon vê vekişînê weke encama "qelsbûna DAIŞê" bi nav dike, lê fermandarên HSDê û gelê herêmê vê nêrînê parve nakin. Fermandar Tel Temir dibêje, "Dema Amerîkî li vir bûn, xelkê xwe bi ewle hîs dikir. Niha ew hesta ewlehiyê nema ye."

Wezareta Ragihandinê ya Sûriyê jî hebûna "valahiyeke ewlehiyê" qebûl dike û diyar dike ku artêşa navendî nikare hemû herêman kontrol bike. Weke ku Tel Temir bi kurtasî hişyariyê dide: "Ev herêm pir fireh e. Hikûmeta Şamê nikare kontrolê misoger bike, û DAIŞ ji vê valahiyê sûd werdigire."

Ev nivîs 26 car hatiye xwendin.